Η Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή (ΕΟΚΕ) έθεσε την υδατική ανθεκτικότητα στο επίκεντρο του μέλλοντος της Ευρώπης, κατά την Έκτακτη Συνεδρίαση του Προεδρείου της, υπό την επερχόμενη Κυπριακή Προεδρία του Συμβουλίου της ΕΕ, στη Λευκωσία. Εκπρόσωποι της κοινωνίας των πολιτών, εμπειρογνώμονες και υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής εξέτασαν τις προκλήσεις της Ευρώπης σχετικά με το νερό και διερεύνησαν τις επιλογές για συντονισμένες λύσεις.

Σύμφωνα με ανακοίνωση που εξέδωσε η ΕΟΚΕ με τη λήξη της διήμερης συνεδρίασης της την Τετάρτη, ο Πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας, Νίκος Χριστοδουλίδης, χαρακτήρισε την υδατική ασφάλεια «μία από τις καθοριστικές προκλήσεις για την Ευρώπη, και ειδικότερα για την Κύπρο». Περιέγραψε την Κυπριακή Προεδρία ως «ένα ταξίδι που στηρίζεται στην ευθύνη, τη συνεργασία και τη δέσμευση να μη μείνει κανένας πολίτης και καμία περιοχή πίσω». Υπογραμμίζοντας τις πιέσεις στα συστήματα ύδρευσης της Κύπρου, ο Πρόεδρος Χριστοδουλίδης πρόσθεσε ότι «η υδατική ανθεκτικότητα δεν είναι μια αφηρημένη έννοια για εμάς. Είναι μια καθημερινή πραγματικότητα. Πρέπει να δράσουμε μαζί για να εξασφαλίσουμε ένα βιώσιμο και ειρηνικό μέλλον για τις κοινωνίες μας».

Ο Πρόεδρος της ΕΟΚΕ, Séamus Boland, τόνισε τον στρατηγικό ρόλο του νερού για την κοινωνική, οικονομική και περιβαλλοντική ασφάλεια της Ευρώπης. Σχεδόν δέκα εκατομμύρια Ευρωπαίοι εξακολουθούν να δυσκολεύονται να έχουν πρόσβαση σε πόσιμο νερό, είπε. «Το νερό δεν είναι απλώς κάτι που πίνουμε. Αποτελεί το θεμέλιο των διατροφικών συστημάτων μας, της βιομηχανίας μας, της ενεργειακής μας ασφάλειας και, ολοένα και περισσότερο, της ειρήνης και της σταθερότητάς μας», σημείωσε. «Ανυπομονούμε να συνεργαστούμε με την Κυπριακή Προεδρία του Συμβουλίου της ΕΕ για αυτό και άλλα σημαντικά θέματα, όπως η στέγαση, η μετανάστευση, η ενεργειακή συνδεσιμότητα και η ανταγωνιστικότητα», είπε.

Αυξανόμενες ανισότητες και κλιματικές πιέσεις

Ο Alain Coheur, Πρόεδρος της Επιτροπής Βιομηχανικών Μεταβολών της ΕΟΚΕ, εξέτασε τις εξελίξεις από τότε που η ΕΟΚΕ υιοθέτησε τη διακήρυξή της για το νερό πριν από τρία χρόνια, επισημαίνοντας τις αυξανόμενες ανισότητες, τις πιέσεις στα οικοσυστήματα και τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής. Κάλεσε για σημαντικές επενδύσεις σε υποδομές, ισχυρότερο συντονισμό μεταξύ των κρατών μελών και σαφή διάκριση μεταξύ της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας και της αναδυόμενης Μπλε Συμφωνίας. «Χρειαζόμαστε μια συνεκτική πολιτική υδατικής ανθεκτικότητας που να διασφαλίζει ίση πρόσβαση, να ενισχύει την ετοιμότητα για μελλοντικές κρίσεις και να υποστηρίζει την καινοτομία σε όλους τους τομείς», είπε.

Την ίδια ώρα, ο κ. Coheur υπενθύμισε τις καταστροφικές πλημμύρες στην περιοχή του πριν από τρία χρόνια, οι οποίες κατέστρεψαν σπίτια και υποδομές. «Έμοιαζε με εμπόλεμη ζώνη. Η ετοιμότητα δεν είναι προαιρετική», είπε.

Επιπλέον, ο καθηγητής Fadi Comair του Ινστιτούτου Κύπρου ανέδειξε τις ευπάθειες του νησιού: μείωση βροχοπτώσεων κατά 14% από το 1901, μειούμενα αποθέματα στα φράγματα και ένας τουριστικός πληθυσμός τριπλάσιος του τοπικού. Η βαριά εξάρτηση από φράγματα και αφαλάτωση καθιστά την Κύπρο ευάλωτη, σημείωσε, προειδοποιώντας ότι η λειψυδρία εγκυμονεί κινδύνους κοινωνικής αστάθειας και τονίζοντας την ανάγκη περιφερειακής διπλωματίας για το νερό και έρευνας για αποδοτικά συστήματα αφαλάτωσης και άρδευσης.

Σύμφωνα με την ανακοίνωση της ΕΟΚΕ, ο Durk Krol, Εκτελεστικός Διευθυντής του Water Europe, χαρακτήρισε το νερό «έναν πεπερασμένο, τοπικό και κοινόχρηστο πόρο που χρησιμοποιείται σε περισσότερους από 70.000 φορείς κοινής ωφέλειας στην Ευρώπη». Παρουσίασε πέντε βασικούς τομείς καινοτομίας για την επίτευξη μιας “Έξυπνης Υδατικής Κοινωνίας”, συμπεριλαμβανομένων των κυκλικών υδατικών συστημάτων, της ψηφιακής διαχείρισης του νερού και των ανθεκτικών στο κλίμα υποδομών, και ανέδειξε τους υδατοβόρους κλάδους της Ευρώπης, από την ψύξη κέντρων δεδομένων έως την παραγωγή πράσινου υδρογόνου.

Ο κ. Krol προσδιόρισε τέσσερις πυλώνες δράσης: επενδύσεις σε γηρασμένα και ευάλωτα υποσυστήματα, επιβολή υδατικής νομοθεσίας, υιοθέτηση καινοτομίας και ψηφιοποίησης, και διατομεακή προσέγγιση που συνδέει το νερό με την ενέργεια, τα τρόφιμα και τη βιομηχανία. Κάλεσε για €300 δισ. στο επόμενο Πολυετές Δημοσιονομικό Πλαίσιο για την αναβάθμιση των υποδομών, την ανάπτυξη έξυπνων λύσεων και την ενίσχυση της ετοιμότητας. «Κάθε 1 ευρώ που επενδύεται στο νερό μπορεί να αποφέρει €2,30 οικονομικών αποδόσεων, και κάθε €1 δισ. δημιουργεί έως και 16.000 θέσεις εργασίας», είπε.

Οι ομιλητές συμφώνησαν ότι η υδατική μετάβαση της Ευρώπης απαιτεί τεχνολογία, καινοτομία, ρεαλιστική διαχείριση και συνεργασία μεταξύ κοινωνίας των πολιτών, ειδικών και υπευθύνων χάραξης πολιτικής.

Η συνεδρίαση του Προεδρείου ολοκληρώθηκε με κοινή δέσμευση να καταστεί η ανθεκτικότητα στο νερό κεντρική για το μέλλον της Ευρώπης. «Η ΕΟΚΕ θα συνεχίσει να συνεργάζεται με τα θεσμικά όργανα της ΕΕ για τον Οδικό Χάρτη για το Νερό και να στηρίζει τη Στρατηγική Ανθεκτικότητας στο Νερό της Επιτροπής ως θεμέλιο της Μπλε Συμφωνίας της ΕΕ», καταλήγει το δελτίο Τύπου.