Ο πρόεδρος της Δημοκρατίας Νίκος Χριστοδουλίδης και η υφυπουργός Πολιτισμού Λίνα, μεταξύ άλλων αξιωματούχων της Κυπριακής Δημοκρατίας, παρευρέθηκαν πριν από μερικές ημέρες στα εγκαίνια του νέου Μουσείου του Καΐρου, του Μεγάλου Αιγυπτιακού Μουσείου. Είμαι βέβαιος ότι θαύμασαν το μεγαλείο του και είδαν ιδίοις όμμασι πώς ένα μεγαλεπήβολο έργο παίρνει σάρκα και οστά, έστω και με καθυστέρηση ετών. Ξεκίνησε το 2005 και τελείωσε το 2025, καθυστέρησε λόγω πολιτικών εξελίξεων, οικονομικών ζητημάτων, φιλοξενεί 100.000 περίπου εκθέματα και έχει έκταση 470.000 τετραγωνικά μέτρα. Χρειάστηκαν από την έναρξή του, το 2005, είκοσι χρόνια –η εξαγγελία για την ανέγερση νέου μουσείου έγινε το 1992.

Εδώ, στη χώρα μας, που επαιρόμαστε για τον πολιτισμό μας, συζητάμε για νέο Μουσείο πάνω κάτω τα ίδια χρόνια. Η ανάγκη φυσικά είχε προκύψει δεκαετίες πιο πριν, αλλά οι συνθήκες δεν ευνοούσαν τέτοια μεγαλεπήβολα έργα. Τελικά, το 1993 το θέμα ζεστάθηκε, τότε το κόστος ανερχόταν, σύμφωνα με πρώτους υπολογισμούς, σε 15 εκατ. λίρες. Σε σχετική δήλωσή του ο βουλευτής Νίκος Μουσιούττας είχε πει ότι «χρειάζεται απόφαση ανωτάτου επιπέδου» για την ανέγερση. Τον Φεβρουάριο του 1995 αποφασίστηκε με απόφαση του Υπουργικού Συμβουλίου της κυβέρνησης Κληρίδη να ανεγερθεί το νέο μουσείο, στον χώρο του Γενικού Νοσοκομείου Λευκωσίας. Ο χώρος θα ήταν διαθέσιμος σε πέντε χρόνια, δηλαδή το 2000. Έπειτα, σύμφωνα με πρόταση του υπουργού Οικονομικών, το 1998, προκειμένου να ενισχυθεί το Ταμείο για την ανέγερση του νέου Κυπριακού Μουσείου, το 15% του ΛΟΤΤΟ θα πήγαινε στο Ταμείο. Τα έργα αναμένονταν να ξεκινήσουν κατά την περίοδο 1999-2003. Το 2001 έλεγαν πως το κτηριολογικό πρόγραμμα για το Νέο Κυπριακό Μουσείο θα ήταν έτοιμο το 2002. Το 2003 ανακοινωνόταν στη Βουλή, στην Επιτροπή Οικονομικών, πως το νέο μουσείο θα ξεκινούσε να ανεγείρεται το 2005 και η δαπάνη θα ήταν γύρω στα 40 εκατ. λίρες. Το 2005 ο διευθυντής του Τμήματος Αρχαιοτήτων σε συνέντευξή του έλεγε: «Πιστεύω ότι το Νέο Κυπριακό Μουσείο επείγει τόσο πολύ που έπρεπε να είχε γίνει χθες». Το 2007 η διαδικασία βρισκόταν στο στάδιο του Διεθνούς Αρχιτεκτονικού Διαγωνισμού.

Και με τα πάνω μας και τα κάτω μας, με τα χρήματα του Ταμείου να «αξιοποιούνται» άλλως πως, με διαγωνισμούς, συζητήσεις, αναμονές και υποσχέσεις, πέρασαν δέκα χρόνια, και πορευτήκαμε ώς το 2017, οπότε και το αρχιτεκτονικό γραφείο της Θεώνης Ξάνθη κέρδισε τον διαγωνισμό για το νέο Κυπριακό Μουσείο. Τον Φεβρουάριο του 2020 το Υπουργικό Συμβούλιο «αποφάσισε να εξουσιοδοτήσει τους επηρεαζόμενους Υπουργούς να δώσουν αυστηρές οδηγίες όπως τηρηθούν πιστά τα χρονοδιαγράμματα που αναφέρονται στο εν λόγω Σημείωμα [σ.σ. του υπουργού Μεταφορών] για τις ενέργειες που πρέπει να γίνουν για την ανέγερση του νέου Κυπριακού Μουσείου». Πέρασαν τρία χρόνια και τον Ιανουάριο του 2023 τον θεμέλιο λίθο έθεσε ο τέως πρόεδρος της Δημοκρατίας, και τότε το κόστος ανερχόταν στα 144 εκατομμύρια ευρώ και αναμενόταν να ολοκληρωθεί εντός 42 μηνών, δηλαδή τον Ιούνιο του 2026.

Βέβαια, με τα τελευταία γεγονότα, θα χρειαστούν ακόμα 500 μέρες, δηλαδή, αν πούμε πως θα τελείωνε τον Ιούνιο του 2026, τώρα πάμε στο φθινόπωρο του 2027, δηλαδή 10 χρόνια από την κατακύρωση του διεθνούς διαγωνισμού, 20 χρόνια από την έναρξη της διαδικασίας του Διεθνούς Αρχιτεκτονικού Διαγωνισμού. Που μας πάει 34 χρόνια μετά που ανακινήθηκε ζωηρά το ζήτημα.
Πάντως μακάρι με όσα είδε ο κ. Χριστοδουλίδης στο Κάιρο να ζήλεψε λιγάκι –η κα Κασσιανίδου είναι αρκούντως ευαισθητοποιημένη και πιστεύω πως αδημονεί να δει το μουσείο ολοκληρωμένο– ώστε να βάλει πίεση (πίεση έβαλε και ο κ. Αναστασιάδης, αλλά δεν πρόλαβε…) και να επιβεβαιωθεί και ο Νίκος Μουσιούττας ότι «χρειάζεται απόφαση ανωτάτου επιπέδου».

Τρέμω πάντως στη σκέψη πως θα χρειαστούμε τριάντα χρόνια ακόμα για μια Κυπριακή Βιβλιοθήκη, ή για την Πινακοθήκη Σύγχρονης Τέχνης (αν και γι’ αυτή σκέφτονται στο υφυπουργείο Πολιτισμού να χρησιμοποιήσουν έτοιμα κτήρια στην Κρατική Έκθεση και ίσως γλυτώσουμε…).