Απομακρυσμένα και δύσκολα υλοποιήσιμα είναι τα σενάρια περί σχηματισμού κυβέρνησης συνεργασίας με κορμό τη Ν.Δ., αλλά με τρίτο πρόσωπο ως πρωθυπουργό μετά τις προσεχείς εκλογές, παρότι διακινούνται στο παρασκήνιο και ορισμένοι τα συνδέουν με την ετερόκλητη σύμπλευση των Κώστα Καραμανλή, Αντώνη Σαμαρά και Ευάγγελου Βενιζέλου με στόχο τον Κυριάκο Μητσοτάκη.

Σύμφωνα με συνομιλητές του πρωθυπουργού, εάν οι πολιτικές εξελίξεις στους 16 μήνες που απομένουν μέχρι την επόμενη εκλογική αναμέτρηση είναι σχετικά ευθύγραμμες –και δεν σημειωθούν «έκτακτα» γεγονότα που θα οδηγήσουν σε σημαντική απομείωση των δυνάμεων του κυβερνώντος κόμματος–, η Ν.Δ. δύσκολα θα κινηθεί σε ποσοστά κάτω του 30%.

Παρά το γεγονός ότι η κυβέρνηση διανύει τον έβδομο χρόνο της και έχει κληθεί να διαχειριστεί δύσκολα μέτωπα, όπως η αναζωπύρωση της τραγωδίας των Τεμπών, η επιμονή της ακρίβειας και το σκάνδαλο του ΟΠΕΚΕΠΕ, στην πρόθεση ψήφου παραμένει σταθερή σε ποσοστά στην περιοχή του 24%-25%, χωρίς να απειλείται από τον δεύτερο, είτε αυτός είναι το ΠΑΣΟΚ, είτε το «κόμμα Τσίπρα».

Εκλογικοί αναλυτές σημειώνουν πως με τα συγκεκριμένα ποσοστά, σε συνθήκες πραγματικών εκλογών, όταν δηλαδή θα έχουν τεθεί τα διλήμματα της αναμέτρησης, με κυρίαρχο εκείνο της ακυβερνησίας, η Ν.Δ. μπορεί να υπερβεί το όριο του 30% στην πρώτη αναμέτρηση. Οπως εξηγούν, όταν δεν υφίσταται ρεύμα υπέρ ή κατά κάποιου κόμματος –κάτι που ισχύει στην τρέχουσα συγκυρία– το 16%-18% της λεγόμενης «γκρίζας ζώνης» μοιράζεται αναλογικά μεταξύ των κομμάτων, οπότε η Ν.Δ. μπορεί να ελπίζει σε ένα πρόσθετο ποσοστό της τάξης του 4%-5%, πέραν αυτού που λαμβάνει στην πρόθεση ψήφου στις δημοσκοπήσεις.

Επίσης, η χώρα έχει εισέλθει στον αστερισμό της υψηλής αποχής από τις κάλπες, που ωθεί προς τα πάνω το ποσοστό του εκάστοτε πρώτου κόμματος. Σύμφωνα με πληροφορίες, με όπλο ένα ποσοστό στην περιοχή του 30%, ο Κυρ. Μητσοτάκης μετά τις πρώτες εκλογές θα απευθύνει πρόσκληση για τον σχηματισμό κυβέρνησης συνεργασίας, με τον ίδιο ως πρωθυπουργό, αποκλειστικά στο ΠΑΣΟΚ.

Στην περίπτωση κατά την οποία ο Νίκος Ανδρουλάκης αρνηθεί, που είναι και το πιθανότερο, η χώρα θα οδηγηθεί σε νέες εκλογές, με τα «χαρτιά» του Κυρ. Μητσοτάκη να είναι πλέον καλύτερα: το ΠΑΣΟΚ θα έχει χρεωθεί την αδυναμία σχηματισμού κυβέρνησης, ενώ η απειλή της ακυβερνησίας θα καταστεί ισχυρότερη. Ετσι, ακόμη και εάν ο στόχος της αυτοδυναμίας δεν επιτευχθεί, η Ν.Δ. μπορεί να αναμένει αύξηση των ποσοστών της ώστε να κινηθεί στην περιοχή του 35%. Με το ποσοστό των εκτός Βουλής κομμάτων να κινείται στο 8%-10% όπως συμβαίνει στις τελευταίες εκλογικές αναμετρήσεις, η Ν.Δ. θα διαθέτει τότε περί τους 140 βουλευτές.

Με τη συγκεκριμένη κοινοβουλευτική δύναμη και με βάση τα «δεδικασμένα» των κυβερνήσεων ΣΥΡΙΖΑ – ΑΝΕΛ και Σαμαρά – Βενιζέλου, θα είναι δύσκολο, όπως λέγεται, να εγερθεί η «απαίτηση» να είναι πρωθυπουργός τρίτο πρόσωπο προκειμένου να σχηματιστεί κυβέρνηση συνεργασίας, ενώ ο Κυρ. Μητσοτάκης θα διαθέτει και το όπλο των τρίτων εκλογών. Παράλληλα, είτε μετά τις πρώτες ή μετά τις δεύτερες εκλογές, η πίεση για συμμετοχή σε συγκυβέρνηση αναμένεται να είναι ισχυρή προς τον Ν. Ανδρουλάκη, από τμήμα του ίδιου του ΠΑΣΟΚ.

Τρία εμπόδια για τον πήχυ του 30%

Οπως παρατηρούν έμπειρα πολιτικά στελέχη, το ανωτέρω σενάριο συνοδεύεται από τρεις –κρίσιμους– αστερίσκους.

• Πρώτον, με την «υγειονομική ζώνη» που δημιουργούν για τον Κυρ. Μητσοτάκη οι Κ. Καραμανλής και Αντ. Σαμαράς προς τα δεξιά και ο Ευ. Βενιζέλος προς το Κέντρο, σε συνδυασμό με την εύλογη αποσυσπείρωση της Ν.Δ. λόγω της πολυετούς παραμονής στην εξουσία, ίσως ο στόχος του 30% στην πρώτη εκλογική αναμέτρηση αποδειχθεί φιλόδοξος.

• Δεύτερον, δεν είναι εύκολο μεταξύ πρώτης και δεύτερης κάλπης η Ν.Δ. να κάνει άλμα 5-6 ποσοστιαίων μονάδων ώστε να φθάσει στο 35% και στους 140 βουλευτές. Οπως λέγεται, παρότι το διακύβευμα της αναμέτρησης θα είναι κρίσιμο, «το 2025 δεν είναι 2012» όταν Ν.Δ. και ΣΥΡΙΖΑ πέτυχαν διψήφια –της τάξης του 10%– αύξηση στα ποσοστά τους μεταξύ των εκλογών του Μαΐου και του Ιουνίου.

• Τρίτον, εάν όντως η χώρα οδηγηθεί σε διπλές κάλπες, θα εμπλακεί σε μια πολύμηνη, ιδιαίτερα σκληρή προεκλογική αντιπαράθεση, στην οποία εκ των πραγμάτων ο Κυρ. Μητσοτάκης θα έχει πρωταγωνιστικό ρόλο. Θα είναι ως εκ τούτου δύσκολο να οικοδομηθούν γύρω από το πρόσωπό του μετεκλογικές συναινέσεις εάν η Ν.Δ. δεν επιτύχει την αυτοδυναμία, με ορισμένους να μην αποκλείουν εξ αυτού του λόγου ακόμη και τη διεξαγωγή τρίτης εκλογικής αναμέτρησης.

Ανοίγει διαύλους ο Ανδρουλάκης

Να «απορροφήσει» την κριτική που του ασκείται από μερίδα του ΠΑΣΟΚ για τους χειρισμούς του έναντι των άλλων κομμάτων της Κεντροαριστεράς επιχειρεί ο Νίκος Ανδρουλάκης. Ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ επιδιώκει το τελευταίο διάστημα ανοικτούς διαύλους επικοινωνίας με τον Σωκράτη Φάμελλο και τον Αλέξη Χαρίτση, προτείνοντας συνεργασία με τον ΣΥΡΙΖΑ και τη Νέα Αριστερά στο πεδίο της συνταγματικής αναθεώρησης, αλλά και εντός Βουλής, σε θέματα στα οποία μπορούν να οικοδομηθούν κοινά «μέτωπα» κατά της κυβέρνησης.

Ομως, τόσο στον ΣΥΡΙΖΑ όσο και στη Νέα Αριστερά εκτιμούν πως ο Ν. Ανδρουλάκης ούτε επιθυμεί ούτε είναι σε θέση να μεταβάλει την υφιστάμενη στρατηγική της «αυτόνομης πορείας», αλλά ως βασική στόχευση έχει να διατηρήσει τα δύο κόμματα σε ασύμπτωτες διαδρομές με τον Αλ. Τσίπρα. Το πιθανότερο, προστίθεται, είναι να απευθύνει «ατομικές προσκλήσεις» συμπόρευσης σε στελέχη των δύο κομμάτων πριν από τις προσεχείς εκλογές ή μεταξύ πρώτων και δεύτερων εκλογών, εάν η χώρα οδηγηθεί σε διπλές κάλπες.

Πάντως, ενώ η δημοσκοπική βελόνα του ΠΑΣΟΚ παραμένει «κολλημένη», εκείνη των εσωκομματικών εντάσεων αναμένεται να ανέβει τους επόμενους μήνες με δύο αφορμές: αρχικά στο επερχόμενο συνέδριο θα τεθεί με έμφαση το ζήτημα των συνεργασιών και της απόστασης που χωρίζει τη Ν.Δ. από το ΠΑΣΟΚ στις δημοσκοπήσεις, παρότι ο Ν. Ανδρουλάκης αναμένεται να ελέγξει απολύτως τις διαδικασίες σε επίπεδο συσχετισμών. Τη δεύτερη θα αποτελέσει η διαμόρφωση του κόμματος Τσίπρα, στην περίπτωση κατά την οποία –όταν αρχίσει να «μετριέται κανονικά» στην πρόθεση ψήφου ο νέος φορέας– οδηγήσει το ΠΑΣΟΚ στην τρίτη θέση.