Νέος διπλωματικός μαραθώνιος για τη Γάζα ξεκινά σήμερα Δευτέρα στην Αίγυπτο με αναφορές για προπαρασκευαστικές συναντήσεις μεταξύ εκπροσώπων της Χαμάς, του Κατάρ και της Αιγύπτου στο Κάιρο. Οι προγραμματισμένες έμμεσες διαπραγματεύσεις μεταξύ Χαμάς και Ισραήλ είναι προγραμματισμένο να ξεκινήσουν αργότερα σήμερα.

Οι συζητήσεις θα επικεντρωθούν στους όρους του σχεδίου εκεχειρίας του προέδρου των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ και στους μηχανισμούς εφαρμογής του.

Τι έχει αλλάξει

Η κύρια διαφορά σε αυτές τις διαπραγματεύσεις για τη Γάζα είναι η προσωπική εμπλοκή του Αμερικανού προέδρου, ο οποίος έχει ασκήσει μεγάλη πίεση για να επιτευχθεί συμφωνία και μάλιστα γρήγορα.

Ο Τραμπ, αναφέρει το BBC, θέλει να τον θυμούνται ως το άτομο που έφερε τον πόλεμο στο τέλος του και να ανταμειφθεί για αυτό, καθώς στοχεύει στο βραβείο Νόμπελ Ειρήνης, το οποίο θα ανακοινωθεί την Παρασκευή.

Σε αυτές τις έμμεσες διαπραγματεύσεις, υπάρχει πίεση όχι μόνο προς τη Χαμάς αλλά και προς τον Ισραηλινό πρωθυπουργό Μπέντζαμιν Νετανιάχου, ο οποίος στο παρελθόν έχει κατηγορηθεί ότι σαμποτάρει τις διαπραγματεύσεις.

Ο πρόεδρος των ΗΠΑ εμφανίστηκε κάποιες στιγμές εκνευρισμένος με τον Ισραηλινό ηγέτη. Ωστόσο, προς το παρόν δεν είναι σαφές εάν η επίδραση Τραμπ θα είναι αρκετή για να μην οδηγηθούν σε ναυάγιο οι νέες προσπάθειες για ειρήνη.

Τι θα συζητηθεί σήμερα

Οι σημερινές συνομιλίες θα επικεντρωθούν στην πρώτη φάση του σχεδίου 20 σημείων που ανακοίνωσε ο Αμερικανός πρόεδρος: την απελευθέρωση των υπόλοιπων ομήρων, σε αντάλλαγμα για την απελευθέρωση Παλαιστινίων κρατουμένων από τις ισραηλινές φυλακές, και την απόσυρση των ισραηλινών στρατευμάτων από περιοχές της Γάζας.

Τα πιο δύσκολα στοιχεία θα συζητηθούν αργότερα. Πρόκειται για σημεία που αποδείχθηκαν σημαντικά εμπόδια σε προηγούμενες συνομιλίες. Σε αυτά περιλαμβάνονται η απαίτηση του Ισραήλ να αφοπλιστεί η Χαμάς και η εγγύηση που επιθυμεί η ισλαμιστική παλαιστινιακή οργάνωση ότι ο πόλεμος δεν θα συνεχιστεί μετά την απελευθέρωση των ομήρων.

Υπάρχει τεράστια δυναμική για πρόοδο, αλλά αυτό δεν αποτελεί εγγύηση ότι θα επιτευχθεί συμφωνία, σύμφωνα με αναλυτές.

Ποιοι συμμετέχουν 

Οι έμμεσες συνομιλίες μεταξύ Χαμάς και Ισραήλ ξεκινούν σήμερα στην Αίγυπτο. Ηδη, στο Σαρμ ελ Σεΐχ βρίσκονται από πλευράς ΗΠΑ, ο ειδικός απεσταλμένος Στιβ Γουίτκοφ, ο γαμπρός του Τραμπ και πρώην προεδρικός σύμβουλος Τζάρεντ Κούσνερ.

Από την πλευρά του Κατάρ, θα βρίσκεται εκεί ο υπουργός Εξωτερικών Σεΐχης Μοχάμεντ μπιν Αμπντουλραχμάν Αλ Θάνι.

Σύμφωνα με το γραφείο του Μπέντζαμιν Νετανιάχου, η ισραηλινή αντιπροσωπεία θα έχει επικεφαλής τον υπουργό Στρατηγικών Υποθέσεων Ρον Ντέρμερ.

Η αντιπροσωπεία της Χαμάς θα έχει επικεφαλής τον Χαλίλ αλ-Χάγια, έναν από τους στόχους ισραηλινής απόπειρας δολοφονίας στην Ντόχα του Κατάρ, στις αρχές του περασμένου μήνα.

Η επίθεση στην Ντόχα σκότωσε πέντε μέλη της Χαμάς, καθώς και ένα μέλος των δυνάμεων ασφαλείας του Κατάρ. Αλλά η Χαμάς δήλωσε ότι η ανώτερη ομάδα της επέζησε της ισραηλινής αεροπορικής επιδρομής.

Το μήνυμα Τραμπ

Το Σαββατοκύριακο, ο Ντόναλντ Τραμπ μοιράστηκε σειρά από ενημερώσεις σχετικά με τις ειρηνευτικές συνομιλίες μεταξύ Ισραήλ και Χαμάς.

Στο Truth Social την Κυριακή το βράδυ, ο Τραμπ έκανε λόγο για «πολύ θετικές συζητήσεις» και «πολύ επιτυχημένες που προχωρούν γρήγορα».

«Ζητώ από όλους να ΚΙΝΗΘΟΥΝ ΓΡΗΓΟΡΑ», προειδοποίησε, προσθέτοντας: «ΑΛΛΙΩΣ ΘΑ ΑΚΟΛΟΥΘΗΣΕΙ Μαζική αιματοχυσία — ΚΑΤΙ ΠΟΥ ΚΑΝΕΙΣ ΔΕΝ ΘΕΛΕΙ ΝΑ ΔΕΙ».

Νωρίτερα, ο Τραμπ δήλωσε ότι πιστεύει πως η Χαμάς είναι «έτοιμη για διαρκή ΕΙΡΗΝΗ», αφού η ομάδα υπέβαλε την απάντησή της στο ειρηνευτικό σχέδιο των ΗΠΑ.

Κάλεσε επίσης το Ισραήλ να «σταματήσει αμέσως τον βομβαρδισμό της Γάζας, ώστε να μπορέσουμε να βγάλουμε τους ομήρους με ασφάλεια και γρήγορα!».

Τι θα συμβεί αν υπάρξει συμφωνία

Τα βασικά στοιχεία του σχεδίου Τραμπ περιλαμβάνουν:

• Αφοπλισμό της Χαμάς
• Απελευθέρωση όλων των Ισραηλινών ομήρων
• Και αποχώρηση των ισραηλινών στρατευμάτων από τη Γάζα

Εάν υπάρξει συμφωνία, εντός 72 ωρών από τη δημόσια αποδοχή της, όλοι οι όμηροι θα επιστραφούν, αναφέρει το σχέδιο.

Ο Τραμπ έχει δηλώσει στο σχέδιο ότι οι Παλαιστίνιοι μπορούν να παραμείνουν στη Γάζα εάν το επιθυμούν και η περιοχή θα αναδιαμορφωθεί προς όφελος του λαού.

Απορρίπτει με αυτό τον τρόπο προηγούμενες δηλώσεις του, σύμφωνα με τις οποίες θα απομακρύνει όλους τους κατοίκους της Γάζας και θα καταστρέψει την περιοχή.

Μαζί με το σχέδιο δημοσιεύεται χάρτης που δείχνει τις διάφορες γραμμές αποχώρησης των ισραηλινών στρατευμάτων, σε περίπτωση που προχωρήσει το ειρηνευτικό σχέδιο του Ντόναλντ Τραμπ.

Τι συμβαίνει στη Γάζα τώρα

Τη στιγμή που οι έμμεσες συνομιλίες ξεκινούν, ο ισραηλινός στρατός συνέχισε να μοιράζεται ενημερώσεις σχετικά με τη στρατιωτική του δραστηριότητα στη Γάζα.

Σε ανάρτησή του το πρωί της Δευτέρας ανέφερε ότι οι Ισραηλινές Ενοπλες Δυνάμεις (IDF) ανέφεραν ότι χθες επλήγησαν «αρκετοί» στόχοι στην Πόλη της Γάζας. Νωρίτερα, ενημέρωση από την Υπηρεσία Πολιτικής Αμυνας της Γάζας, ανέφερε ότι 24 Παλαιστίνιοι έχουν σκοτωθεί τις τελευταίες 24 ώρες.

Σύμφωνα με την ανάρτηση του ισραηλινού στρατού, οι στόχοι περιλάμβαναν ομάδα οπλισμένη με εκρηκτικά.

Υπενθυμίζεται ότι η Πόλη της Γάζας ήταν το επίκεντρο εκτεταμένης ισραηλινής επιχείρησης που ανακοινώθηκε από τον Ισραηλινό πρωθυπουργό το καλοκαίρι.

Η εκπρόσωπος της ισραηλινής κυβέρνησης, Σος Μπεντροσιάν, είχε δηλώσει στους δημοσιογράφους χθες, Κυριακή, ότι ο στρατός σταμάτησε αυτό που χαρακτήρισε ως συγκεκριμένους βομβαρδισμούς, αλλά ότι δεν υπάρχει εκεχειρία σε ισχύ.

Ο στρατός θα συνεχίσει να ενεργεί για «αμυντικούς σκοπούς», τόνισε. Παρά την έκκληση του Τραμπ για διακοπή των βομβαρδισμών, οι ισραηλινές επιθέσεις στη Γάζα το Σαββατοκύριακο συνεχίστηκαν.

Ο Νετανιάχου έχει παρουσιάσει το σχέδιο ως κοινή προσπάθεια που προωθεί τους στόχους της ισραηλινής κυβέρνησης, οι οποίοι περιλαμβάνουν την παράδοση της Χαμάς και τον ισραηλινό έλεγχο ασφαλείας στη Γάζα και την περίμετρό της.

Τι δεν έχει αλλάξει

Παράλληλα με την πίεση του Ντόναλντ Τραμπ να τερματίσει τον διετή πόλεμο, ο Νετανιάχου εξακολουθεί να αντιμετωπίζει αντιδράσεις από υπερεθνικιστές συμμάχους, των οποίων η αντίθεση στην πρόταση του προέδρου των ΗΠΑ για τη Γάζα θα μπορούσε να αναγκάσει τον Ισραηλινό ηγέτη σε πρόωρες εκλογές.

Ο Νετανιάχου έχει αποδεχτεί το σχέδιο 20 σημείων του Τραμπ για τον τερματισμό του πολέμου, το οποίο απαιτεί την αποστρατιωτικοποίηση της Γάζας και αποκλείει οποιονδήποτε μελλοντικό κυβερνητικό ρόλο για τη Χαμάς, αν και επιτρέπει στα μέλη της να παραμείνουν εάν αποκηρύξουν τη βία και παραδώσουν τα όπλα τους.

Ωστόσο, η ιδέα ότι η Χαμάς θα μπορούσε να εξακολουθήσει να υπάρχει, πόσω μάλλον να είναι σε θέση να συνεχίσει να συζητά το σχέδιο για τη Γάζα μετά την απελευθέρωση των ομήρων, εξόργισε τους δεξιούς εταίρους του συνασπισμού του Νετανιάχου.

«Δεν μπορούμε να συμφωνήσουμε υπό οποιεσδήποτε συνθήκες σε ένα σενάριο στο οποίο η τρομοκρατική οργάνωση που έφερε τη μεγαλύτερη συμφορά στο Κράτος του Ισραήλ αναβιώνει», δήλωσε ο υπουργός Εθνικής Ασφάλειας Ιταμάρ Μπεν-Γκβιρ.

«Δεν θα είμαστε σε καμία περίπτωση εταίροι σε αυτό», δήλωσε σε ανάρτηση στο X, απειλώντας να αποχωρήσει από την κυβέρνηση.

Εάν οι ακροδεξιοί υπουργοί εκτιμήσουν ότι ο Νετανιάχου έχει κάνει πάρα πολλές παραχωρήσεις για να τερματίσει τον πόλεμο, ο κυβερνητικός συνασπισμός του – η πιο δεξιά κυβέρνηση στην ιστορία του Ισραήλ – θα μπορούσε να καταρρεύσει έναν ολόκληρο χρόνο πριν από τις επόμενες εκλογές, οι οποίες πρέπει να διεξαχθούν έως τον Οκτώβριο του 2026.

Ωστόσο, η επιμονή για περισσότερο πόλεμο στη Γάζα ενοχλεί τις οικογένειες των ομήρων που εξακολουθούν να κρατούνται στη Γάζα και θα μπορούσε να αποξενώσει περαιτέρω τους κουρασμένους από τον πόλεμο Ισραηλινούς, καθώς και τους διεθνείς συμμάχους του Ισραήλ.

Η συνεχιζόμενη σύγκρουση θα μπορούσε επίσης να σβήσει τις ισραηλινές ελπίδες ότι περισσότερα αραβικά και μουσουλμανικά κράτη όπως η Σαουδική Αραβία ή η Ινδονησία θα μπορούσαν να ενταχθούν στις Συμφωνίες του Αβραάμ, ένα σύνολο συμφωνιών που υποστηρίζονται από τις ΗΠΑ και οι οποίες ομαλοποίησαν τις σχέσεις μεταξύ του Ισραήλ και αρκετών αραβικών κρατών.

Πώς αντέδρασε η Χαμάς στο σχέδιο του Τραμπ

Μέχρι στιγμής, η Χαμάς έχει συμφωνήσει να απελευθερώσει όλους τους εναπομείναντες ομήρους στη Γάζα, καθώς και να παραδώσει τη διακυβέρνηση της Γάζας σε Παλαιστίνιους τεχνοκράτες.

Ωστόσο, δεν έχει απαντήσει ως προς τον αφοπλισμό της – κατάθεση των όπλων – βασικό μέρος του σχεδίου στο οποίο επιμένει το Ισραήλ. Επίσης, δεν έχει απαντήσει ως προς το ότι δεν θα έχει καμία μελλοντική συμμετοχή στη διακυβέρνηση της Γάζας.

Η δήλωση της Χαμάς την Παρασκευή ανέφερε ότι το μέρος των προτάσεων που αφορά το μέλλον της Γάζας και τα δικαιώματα του παλαιστινιακού λαού εξακολουθεί να συζητείται «εντός εθνικού πλαισίου», στο οποίο, όπως ανέφερε, η ίδια θα αποτελέσει μέρος.