Είναι εύκολο να μπει κάποιος στον πειρασμό να θεωρήσει την ξαφνική παραίτηση δύο κορυφαίων στελεχών του BBC την Κυριακή το βράδυ, έπειτα από δριμεία κριτική από την κυβέρνηση Τραμπ, ως παράδειγμα -εκτός των ΗΠΑ- της έντονης πίεσης που έχει ασκήσει ο Αμερικανός πρόεδρος στους ειδησεογραφικούς οργανισμούς.

Ωστόσο, το βρετανικό ραδιοτηλεοπτικό δίκτυο δεν είναι το CBS ούτε το ABC, τα οποία διευθέτησαν αγωγές που είχε καταθέσει ο Τραμπ εναντίον τους. Η τρέχουσα κρίση του – η σοβαρότερη που έχει αντιμετωπίσει το BBC εδώ και δεκαετίες – δεν αφορά τόσο τον Τραμπ όσο τις προκλήσεις που αντιμετωπίζει ένας δημόσιος ραδιοτηλεοπτικός φορέας παγκοσμίου φήμης, σε έναν έντονα διχασμένο πολιτικό και μιντιακό κόσμο, αναφέρουν οι New York Times σε ανάλυσή τους.

Δυσφημισμένο από πολιτικούς εχθρούς, οι οποίοι το κατηγορούν για προκατάληψη – στην προκειμένη περίπτωση, προς τα Αριστερά – και στοχοποιημένο από ανταγωνιστικά Μέσα, που δυσανασχετούν με τη δημόσια χρηματοδότησή του, το BBC αποτελεί διαχρονικά πεδίο σφοδρών πολιτικών μαχών και αναμετρήσεων. Εξαιτίας δε και της παγκόσμιας εμβέλειάς του, έρχεται τακτικά σε αντιπαράθεση και με ξένες κυβερνήσεις, από την Ινδία έως τις Ηνωμένες Πολιτείες.

Αμεροληψία σε έναν διχασμένο κόσμο

Ο γενικός διευθυντής του BBC, Τιμ Ντέιβι, και η διευθύνουσα σύμβουλος του BBC News, Ντέμπορα Τέρνες, απέδωσαν τις παραιτήσεις τους κυρίως στην αναταραχή που προκλήθηκε λόγω μοντάζ, το οποίο θεωρήθηκε παραπλανητικό, για ντοκιμαντέρ σχετικά με τον ρόλο του Τραμπ στις επιθέσεις της 6ης Ιανουαρίου του 2021 στο Καπιτώλιο των ΗΠΑ. Οι παραιτήσεις τους, ωστόσο, ήρθαν έπειτα από σειρά άλλων επικρίσεων σχετικά με την κάλυψη ευαίσθητων θεμάτων, από τον πόλεμο στη Γάζα μέχρι τα δικαιώματα των τρανς ατόμων.

«Είναι κρίσιμη στιγμή για το BBC, το οποίο πρέπει να διατηρήσει την αμεροληψία του σε έναν κόσμο που δεν είναι αμερόληπτος», δήλωσε ο Χάουαρντ Στρίνγκερ, πρώην πρόεδρος του CBS News, ο οποίος κάποτε διετέλεσε μέλος του διοικητικού συμβουλίου του βρετανικού ειδησεογραφικού φορέα.

«Το BBC έχει περισσότερους εχθρούς από ό,τι είχα εγώ στο CBS News», συνέχισε ο Στρίνγκερ, «επειδή η κυβέρνηση παρεμβαίνει περισσότερο και επειδή οι βρετανικές εφημερίδες είναι πολύ πιο ανταγωνιστικές με το BBC από ό,τι οι εφημερίδες στις ΗΠΑ».

Το mea culpa

Τίποτα από αυτά δεν σημαίνει ότι το BBC δεν έχει ευθύνη για τα προβλήματα, επισημαίνουν πάντως οι ΝΥΤ. Ο πρόεδρος του διοικητικού του συμβουλίου, Σαμίρ Σαχ, ζήτησε συγγνώμη σε επιστολή του προς κοινοβουλευτική επιτροπή χθες, Δευτέρα για «λάθος κρίση» στο μοντάζ.

Το ντοκιμαντέρ, με τίτλο «Trump: A Second Chance?», το οποίο προβλήθηκε πριν από τις προεδρικές εκλογές του περασμένου έτους, συνδύαζε πλάνα από σχόλια που έκανε ο Τραμπ με διαφορά περίπου 50 λεπτών σε ομιλία του στις 6 Ιανουαρίου, λίγο πριν ξεσπάσουν ταραχές στο Καπιτώλιο. Ο Σαχ αναγνώρισε ότι το μοντάζ «έδινε την εντύπωση άμεσης προτροπής σε βία».

Οι αναλυτές ανέφεραν ότι αν ο ραδιοτηλεοπτικός οργανισμός είχε παραδεχτεί νωρίτερα το λάθος, ίσως να είχε καταφέρει να περιορίσει την κρίση.

Πάντως, η κριτική για το ντοκιμαντέρ δεν αποτελεί το μοναδικό «ψεγάδι» στο εκτεταμένο και εξαιρετικά επικριτικό υπόμνημα που διοχέτευσε στον Τύπο ο Μάικλ Πρέσκοτ, πρώην δημοσιογράφος, σύμβουλος επικοινωνίας, ο οποίος διετέλεσε ανεξάρτητος εξωτερικός σύμβουλος στην επιτροπή συντακτικών προτύπων του ραδιοτηλεοπτικού οργανισμού.

Ο Τζον Σόπελ, ο οποίος κάλυψε την πρώτη θητεία του Τραμπ ως συντάκτης του BBC για τη Βόρεια Αμερική, ανέφερε από πλευράς του ότι πάντα φοβόταν το κόστος οποιουδήποτε λάθους, δεδομένης της προβολής του βρετανικού Μέσου και της συνήθειας του προέδρου να επιτίθεται στην αρνητική δημοσιότητα.

«Δεν υπάρχει περιθώριο για λάθη. Απλώς πρέπει να είσαι σχολαστικός», σημείωσε. «Το να βρεθείς σε δύσκολη θέση, με τον Τραμπ θυμωμένο μαζί σου, σημαίνει ότι έχεις χάσει», πρόσθεσε.

Στη δήλωση παραίτησής του την Κυριακή, ο Ντέιβι δεν αναφέρθηκε συγκεκριμένα στο ντοκιμαντέρ, ωστόσο παραδέχθηκε δημοσίως ότι «έχουν γίνει κάποια λάθη» και ότι ως γενικός διευθυντής, «πρέπει να αναλάβει την ευθύνη». Αυτό δεν εμπόδισε φυσικά τον Τραμπ να χαρακτηρίσει τόσο τον Ντέιβι όσο και την Τέρνες ως «διεφθαρμένους δημοσιογράφους» στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.

Η ενημέρωση και το κουτί της Πανδώρας

Τη Δευτέρα, το BBC επιβεβαίωσε ότι έλαβε επιστολή από τον Αμερικανό πρόεδρο, με την οποία απειλούσε με νομικές ενέργειες.

Ο Σόπελ, ο οποίος γνωρίζει καλά τον Ντέιβι, δήλωσε ότι η απόφασή του να αποχωρήσει δεν ήταν έκπληξη, ακόμη και αν η χρονική στιγμή αιφνιδίασε τους συναδέλφους του. Αφότου διορίστηκε γενικός διευθυντής το 2020, ο Ντέιβι, στέλεχος του BBC με μακρά εμπειρία, που προήλθε από τον χώρο του μάρκετινγκ και όχι από τη δημοσιογραφία, έπρεπε να διαχειριστεί τη μία κρίση μετά την άλλη.

Το 2021, ζήτησε συγγνώμη για συνέντευξη της πριγκίπισσας Νταϊάνα, που είχε γίνει 25 χρόνια νωρίτερα από τον ανταποκριτή του BBC, Μάρτιν Μπασίρ, αφού εξωτερικός ερευνητής διαπίστωσε ότι ο Μπασίρ είχε εξαπατήσει τον αδελφό της Νταϊάνα, Τσαρλς Σπένσερ, για να εξασφαλίσει τη συνέντευξη.

Ακολούθησαν και άλλες μικρότερες αφορμές για κριτική, ώσπου ο πόλεμος Ισραήλ – Χαμάς έφερε νέους πονοκεφάλους.

Ντοκιμαντέρ του 2025, με τίτλο «Γάζα: Πώς να επιβιώσετε σε μια ζώνη πολέμου», δέχθηκε έντονη κριτική αφότου αποκαλύφθηκε ότι ο πατέρας του 13χρονου αφηγητή ήταν αξιωματούχος της Χαμάς. Ο Ντέιβι απέσυρε την ταινία από το διαδικτυακό πρόγραμμα του BBC, δηλώνοντας ότι είχε χάσει την πίστη του σε αυτήν.

Το περασμένο καλοκαίρι, βρέθηκε ξανά σε άμυνα όταν το BBC δεν απέκλεισε το αγγλικό πανκ ραπ ντουέτο Bob Vylan, που ηγήθηκε πλήθους στο Φεστιβάλ Γκλάστονμπερι φωνάζοντας «Θάνατος στον Ισραηλινό Στρατό».

Η Κλερ Εντερς, αναλύτρια μέσων ενημέρωσης με έδρα το Λονδίνο και φίλη του Ντέιβι, ανέφερε ότι κάποτε της είπε πως η δουλειά του στο BBC ήταν σαν να ανοίγει κάθε μέρα ένα κουτί της Πανδώρας γεμάτο δυσάρεστες εκπλήξεις.

«Κάθε γενικός διευθυντής έχει αντιμετωπίσει τέτοια ζητήματα», σημείωσε, προσθέτοντας ωστόσο πως «εκείνος αντιμετώπισε περισσότερα επειδή, κατά τη διάρκεια της θητείας του, ο κόσμος έγινε πολύ πιο διχασμένος».

«Διδακτική στιγμή»

Πριν από την επιστροφή του Τραμπ, το BBC γινόταν τακτικά στόχος δεξιών αντιπάλων. Ο Μπόρις Τζόνσον, ο Συντηρητικός πρώην πρωθυπουργός, ζήτησε παραιτήσεις λίγο μετά τη διαρροή του υπομνήματος του Πρέσκοτ.

«Εχουμε τον εθνικό ραδιοτηλεοπτικό φορέα της Βρετανίας να χρησιμοποιεί ένα κορυφαίο πρόγραμμα για να λέει αναλήθειες για τον στενότερο σύμμαχο της Βρετανίας», ανέφερε σε ανάρτησή του στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.

Ο Νάιτζελ Φάρατζ, ο δεξιός λαϊκιστής που ηγείται του αντιμεταναστευτικού κόμματος Reform U.K., κατηγόρησε το BBC για «εκλογική παρέμβαση». Είπε ότι συζήτησε το θέμα με τον Τραμπ την περασμένη Παρασκευή και ότι ο πρόεδρος είχε εκφράσει τα συναισθήματά του, «με τρόπο που δεν μπορεί να αποδοθεί».

Παρά τη συνεχή κριτική, η Εντερς σημείωσε ότι το BBC εξακολούθησε να θεωρείται από τους τηλεθεατές πιο αξιόπιστο συγκριτικά με τα μεγάλα αμερικανικά δίκτυα, σύμφωνα με πρόσφατη μελέτη της εταιρείας Pew Research. Κατά τη διάρκεια της θητείας του Ντέιβι, άκμασε επίσης στον τομέα των ψυχαγωγικών προγραμμάτων.

Η βρετανική κυβέρνηση πρόσφερε στο BBC περιορισμένη υποστήριξη, καθώς ο ρόλος του Τραμπ στο «δράμα» έφερε τον πρωθυπουργό Κιρ Στάρμερ σε δύσκολη θέση. Εχει προσπαθήσει να αποφύγει τη σύγκρουση με τον Τραμπ σε θέματα όπως οι δασμοί και ο πόλεμος στην Ουκρανία. Τη Δευτέρα, ανώτεροι αξιωματούχοι χαρακτήρισαν την κατακραυγή ως «διδακτική στιγμή» για τον ραδιοτηλεοπτικό φορέα. Ακόμα και οι πιο ένθερμοι υποστηρικτές του BBC συμφώνησαν.

«Εκαναν ένα λάθος και όταν το ανακάλυψαν, δεν το παραδέχτηκαν», ανέφερε η Εντερς. «Το καλύτερο για το BBC θα είναι επανεκκίνηση για να αντιμετωπίσει τέτοια τα ζητήματα. Η πολιτική προκατάληψη είναι το πιο επικίνδυνο πράγμα στον κόσμο σήμερα», πρόσθεσε η ίδια.

Πηγή: New York Times