Με σαφή προειδοποίηση προς τους Ευρωπαίους ηγέτες προσήλθε ο Ουκρανός πρόεδρος Βολοντίμιρ Ζελένσκι στη σύνοδο κορυφής στις Βρυξέλλες, καλώντας τους να καταλήξουν έως το τέλος του έτους σε συμφωνία για δάνειο δισεκατομμυρίων με εγγύηση τα παγωμένα ρωσικά περιουσιακά στοιχεία, ώστε να καλυφθούν οι στρατιωτικές και οικονομικές ανάγκες της Ουκρανίας.

Ο Ζελένσκι προειδοποίησε ότι η Ουκρανία βρίσκεται λίγους μήνες πριν εξαντληθούν τα διαθέσιμά της και ότι χωρίς χρηματοδοτική ένεση την άνοιξη η χώρα «θα αναγκαστεί να μειώσει την παραγωγή drones».

Σύμφωνα με τον ίδιο, το Κίεβο αντιμετωπίζει βέβαιο δημοσιονομικό έλλειμμα ύψους 45-50 δισ. ευρώ το επόμενο έτος.

Στο επίκεντρο των συζητήσεων βρίσκονται τα περίπου 210 δισ. ευρώ ρωσικών κρατικών κεφαλαίων που έχουν δεσμευτεί στην Ευρωπαϊκή Ενωση, εκ των οποίων το μεγαλύτερο μέρος φυλάσσεται στον βελγικό χρηματοπιστωτικό οργανισμό Euroclear.

Μέχρι σήμερα, χώρες όπως το Βέλγιο είχαν εκφράσει αντίθεση στη χρήση των κεφαλαίων ως «δανείου αποζημιώσεων».

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει προτείνει τη χορήγηση περίπου 90 δισ. ευρώ προς την Ουκρανία μέσα στα επόμενα δύο χρόνια, ποσό που αντιστοιχεί σε περίπου τα δύο τρίτα των συνολικών χρηματοδοτικών αναγκών του Κιέβου για το 2026 και το 2027.

Μέχρι στιγμής, η Ε.Ε. έχει αποδώσει στην Ουκρανία μόνο τους τόκους που παράγουν τα δεσμευμένα κεφάλαια, όχι το ίδιο το κεφάλαιο.

Η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν δήλωσε ότι «δεν θα φύγουμε από τη σύνοδο χωρίς λύση», ενώ Ευρωπαίος αξιωματούχος έκανε λόγο για «συγκρατημένη αισιοδοξία» ως προς την επίτευξη συμφωνίας.

Ο Πολωνός πρωθυπουργός Ντόναλντ Τουσκ υπογράμμισε ότι η Ευρώπη πρέπει «να σταθεί στο ύψος των περιστάσεων», παρά τις προειδοποιήσεις της Ρωσίας να μη χρησιμοποιηθούν τα κεφάλαιά της.

Καθοριστικός θεωρείται ο ρόλος του Βελγίου. Ο πρωθυπουργός Μπαρτ ντε Βέβερ δήλωσε στο κοινοβούλιο ότι, εφόσον υπάρξει κοινή γραμμή στην Ε.Ε., «τότε θα πηδήξουμε όλοι μαζί στην άβυσσο και θα ελπίσουμε ότι το αλεξίπτωτο θα ανοίξει».

Το Βέλγιο εκφράζει ανησυχίες για τους νομικούς κινδύνους, την ώρα που ο οίκος Fitch έχει θέσει την Euroclear σε καθεστώς αρνητικής παρακολούθησης.

Η Ρωσία, εν τω μεταξύ, έχει προσφύγει δικαστικά κατά της Euroclear σε δικαστήριο της Μόσχας, διεκδικώντας την επιστροφή των κεφαλαίων, ενώ το Κρεμλίνο έχει απορρίψει κατηγορηματικά κάθε σχέδιο που προβλέπει ευρωπαϊκή πολυεθνική δύναμη στην Ουκρανία με στήριξη των ΗΠΑ.

Παράλληλα, ο πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ δήλωσε ότι μια συμφωνία για τον τερματισμό του πολέμου είναι «πιο κοντά από ποτέ».

Αμερικανοί και Ρώσοι αξιωματούχοι αναμένεται να συναντηθούν στο Μαϊάμι το Σαββατοκύριακο, στο πλαίσιο συνομιλιών για ειρηνευτικό σχέδιο, ενώ Ουκρανοί αξιωματούχοι μεταβαίνουν επίσης στις ΗΠΑ.

Ο Ζελένσκι τόνισε ότι τα κεφάλαια είναι αναγκαία είτε για τη στήριξη του στρατού, εφόσον ο πόλεμος συνεχιστεί, είτε για την πλήρη κατεύθυνσή τους στην ανοικοδόμηση.

«Είναι ηθικό, δίκαιο και νόμιμο», δήλωσε, επικαλούμενος γνωμοδοτήσεις ειδικών.

Η έγκριση της πρότασης απαιτεί ειδική πλειοψηφία τουλάχιστον 15 κρατών-μελών που να εκπροσωπούν το 65% του πληθυσμού της Ε.Ε.

Εκτός από το Βέλγιο, επιφυλάξεις έχουν εκφράσει η Ουγγαρία, η Σλοβακία, η Ιταλία, η Μάλτα, η Βουλγαρία και η Τσεχία.

Η Ιταλίδα πρωθυπουργός Τζόρτζια Μελόνι δήλωσε ότι θα στηρίξει τη συμφωνία μόνο εφόσον η νομική της βάση είναι απολύτως στέρεη.

Σύμφωνα με αξιωματούχους της Επιτροπής, ακόμη και αν τα κεφάλαια δοθούν στην Ουκρανία, η μόνη περίπτωση επιστροφής τους στη Ρωσία θα ήταν μέσω πληρωμής πολεμικών αποζημιώσεων. Σ’ αυτήν την περίπτωση, το Κίεβο θα επέστρεφε το αντίστοιχο ποσό στην Ε.Ε.