Από την Ουκρανία έως τη Βενεζουέλα και από τη Μέση Ανατολή έως τις ΗΠΑ, η χρονιά που φεύγει ήταν, αν μη τι άλλο, «πλούσια» σε εντάσεις, αντιπαραθέσεις και ανατροπές.
Εάν επικράτησε μια τάση διεθνώς τους περασμένους μήνες, αυτή ήταν η τάση της αμφισβήτησης πολλών εκ των βεβαιοτήτων του παρελθόντος. Με επίκεντρο τις ΗΠΑ του Ντόναλντ Τραμπ, η υφήλιος εισήλθε σε μια νέα εποχή ανακατατάξεων.
Οπως στο παρελθόν, ωστόσο, έτσι και τώρα, οι γεωπολιτικές εξελίξεις δεν θα μπορούσαν παρά να συνοδεύονται κι από ένα δικό τους νέο λεξιλόγιο γεωπολιτικών όρων.
TACO: Οχι, δεν πρόκειται για το γνωστό διεθνώς μεξικανικό φαγητό, αλλά για το ακρωνύμιο TACO («Trump Always Chickens Out») το οποίο σε ελεύθερη ελληνική μετάφραση σημαίνει ότι «ο Τραμπ πάντοτε κάνει πίσω». To ακρωνύμιο TACO αναφέρεται, πιο συγκεκριμένα, στη συνήθεια του Αμερικανού προέδρου να επιβάλλει δασμούς και στη συνέχεια να τους αποσύρει, γράφει το περιοδικό Foreign Policy, υπογραμμίζοντας ότι τον συγκεκριμένο όρο χρησιμοποίησε πρώτος ο αρθρογράφος των Financial Times, Ρόμπερτ Αρμστρονγκ.
Drone Wall: Πώς θα καταφέρουν οι Ευρωπαίοι να θωρακιστούν απέναντι στις ρωσικές υβριδικές απειλές; Το θέμα απέκτησε κεντρική θέση φέτος, όταν drones, που καταγγέλλεται ότι ήταν ρωσικής προέλευσης, άρχισαν να παραβιάζουν τον εθνικό εναέριο χώρο ευρωπαϊκών χωρών προκαλώντας συναγερμό στις τοπικές αρχές και διαταράσσοντας τις αερομεταφορές. Η απάντηση σε αυτές τις ρωσικές προκλήσεις θα μπορούσε να δοθεί υπό μορφή «τείχους», ενός «τείχους από drones» (Drone Wall), τα οποία θα ανιχνεύουν έγκαιρα και θα εξουδετερώσουν τις όποιες εισερχόμενες απειλές. Ο όρος χρησιμοποιήθηκε ευρέως τους περασμένους μήνες από τις ευρωπαϊκές ηγεσίες. Το εάν θα περάσει από τη θεωρία στην πράξη είναι κάτι που μένει να φανεί.
Multipolarization: Ο διπολισμός της ψυχροπολεμικής περιόδου έπαψε να υπάρχει προ πολλού. Εδωσε τη θέση του σε έναν αμερικανικό «μονοπολισμό», ο οποίος τώρα πια δίνει τη θέση του σε έναν νέο «πολυπολισμό» (Multipolarization). «Είδαμε τον κόσμο να χωρίζεται σε διαφορετικά οικονομικά και πολιτικά μπλοκ», γράφει το περιοδικό Foreign Policy, υπογραμμίζοντας ότι χώρες όπως η Κίνα, η Ρωσία και η Σαουδική Αραβία επιδιώκουν να λειτουργήσουν ως νέοι πόλοι ισχύος μέσα σε ένα πολυπολικό περιβάλλον.
Narcoterrorism – Narcoterrorist (ναρκοτρομοκράτες – ναρκοτρομοκρατία): Ο όρος δεν είναι νέος (αντιθέτως, απαντάται ήδη από τα τέλη της δεκαετίας του 1980), αλλά απέκτησε νέα επικαιρότητα με φόντο τις επιθέσεις που εξαπέλυσαν οι Αμερικανοί κατά βενεζουελανικών σκαφών το τελευταίο διάστημα. Σύμφωνα με όσα καταγγέλλει η διοίκηση Τραμπ, υπάρχουν βενεζουελανικά δίκτυα ναρκεμπόρων τα οποία λειτουργούν πια ως τρομοκρατικές οργανώσεις… υπό την ηγεσία του προέδρου της Βενεζουέλας Νικολάς Μαδούρο, τον οποίο οι ΗΠΑ επικήρυξαν για 50 εκατ. δολάρια.
Asylum fatigue (κόπωση από τις πολλές αιτήσεις ασύλου, σε ελεύθερη ελληνική μετάφραση): Οι μεταναστευτικές ροές και το προσφυγικό ασκούν εδώ και χρόνια πιέσεις στις δυτικές κοινωνίες, επηρεάζοντας τα κοινωνικά αντανακλαστικά αλλά και τις πολιτικές εξελίξεις. Πόσοι από αυτούς που έρχονται είναι πραγματικά πρόσφυγες και πόσοι μετανάστες; Ποιοι δικαιούνται άσυλο και ποιοι όχι; Ποιες μπορούν να θεωρηθούν ασφαλείς τρίτες χώρες; Γίνεται να επανασχεδιαστούν οι διαδικασίες χορήγησης ασύλου; Και τι θα γίνει με τους αιτούντες άσυλο οι αιτήσεις των οποίων απορρίπτονται; Οι απαντήσεις στα παραπάνω ερωτήματα ακόμη αναζητούνται εν μέσω εθνικών αντιπαραθέσεων. Η «κόπωση» είναι, ωστόσο, δεδομένη.
Persistent objector (επίμονος αντιρρησίας): Ο όρος «επίμονος αντιρρησίας» αναφέρεται σε κάθε κράτος που «αντιτίθεται επίμονα σε έναν κανόνα του εθιμικού Διεθνούς Δικαίου κατά τα στάδια διαμόρφωσης αυτού του κανόνα» και που «δεν δεσμεύεται από αυτόν τον κανόνα όταν αυτός θεσπιστεί», εξηγεί στη σχετική ανάλυσή του το περιοδικό Foreign Policy. Οι Ηνωμένες Πολιτείες παραβίασαν φέτος τη Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών για το Δίκαιο της Θάλασσας (UNCLOS) όταν έδωσαν την άδεια σε αμερικανικές εταιρείες να επιχειρούν εξορύξεις σε διεθνή ύδατα. Οι Ηνωμένες Πολιτείες δεν έχουν επικυρώσει την UNCLOS, αλλά οι βασικές αρχές της εν λόγω σύμβασης εμπίπτουν στο διεθνές εθιμικό δίκαιο, σημειώνει το Foreign Policy, διερωτώμενο εάν οι ΗΠΑ του Τραμπ ανήκουν πια στην κατηγορία των «επίμονων αντιρρησιών».
Supply chain sovereignty (κυριαρχία επί της εφοδιαστικής αλυσίδας, σε ελεύθερη ελληνική μετάφραση): Ποιος ελέγχει τις εφοδιαστικές αλυσίδες; Αποτελεί αυτός ο έλεγχος ζήτημα εθνικής κυριαρχίας, όχι μόνο για όποιον ελέγχει αλλά και για όποιον ελέγχεται; Θέματα που είχαν βρεθεί ψηλά την περίοδο της πανδημίας πλέον επιστρέφουν στο προσκήνιο στη σκιά του οξυνόμενου σινοαμερικανικού ανταγωνισμού.
Με πληροφορίες από Foreign Policy
