Ανέλπιστα μεγάλη νίκη για τον 55χρονο Τουρκοκύπριο πολιτικό, η οποία πέρασε κυριολεκτικά μέσα από συμπληγάδες, με τις σχέσεις Τουρκίας - Τουρκοκυπρίων να ανεβοκατεβαίνουν σαν καρδιογράφημα όλη την προηγούμενη περίοδο.
Ο Ερχιουρμαν πέτυχε αριστοτεχνικά τη λεπτή ισορροπία ανάμεσα στο προοδευτικό ακροατήριο που αποτελεί τον βασικό πυρήνα των υποστηρικτών του, δίχως να διασαλεύσει την αξιόπιστη σχέση που οικοδόμησε με την τουρκική κυβέρνηση. Οι θετικές αντιδράσεις από την Άγκυρα για την εκλογή του δεν είναι τυχαίες. Ούτε το γεγονός πως πέτυχε να διεμβολίσει τον Τατάρ ακόμη και στα πιο ισχυρά του φρούρια όπως το Τρίκωμο και τις γύρω περιοχές.
Ο Ερχιουρμαν δεν είναι Τατάρ, δεν είναι Ακιντζί και δεν είναι Ταλάτ. Ακολουθεί έναν δικό του τρίτο δρόμο θα έλεγα, οδηγώντας το άλλοτε στείρα αριστερό του κόμμα σε ένα νέο δρόμο εκσυγχρονισμού πιο κοντά στη σοσιαλδημοκρατία, πιο κοντά στην Τουρκία και καλλιεργώντας μία κουλτούρα περηφάνιας για την κοινότητά του. Είναι ευέλικτος. Μπορεί να βγάλει στους δρόμους τους συντεχνιακούς και τις οργανώσεις τους να φωνάζουν κατά της Τουρκίας, αλλά, ο ίδιος θα απέχει διακριτικά. Μπορεί να μιλήσει με πάθος στο ακροατήριο της λύσης, δίχως να αποξενώσει το πιο συντηρητικό. Δεν ρομαντικοποιεί τη λύση, αλλά τη διεκδικεί επειδή συμφέρει.
O Ερχιουρμαν δεν επιθυμεί να έρθει σε ρήξη με την Τουρκία. Επιδιώκει η Τουρκία να τον εμπιστευθεί και να πεισθεί ότι μπορούν να προχωρήσουν μαζί. Αν το έχει επιτύχει θα το γνωρίζουμε από τα βήματα που οδηγούν στην επόμενη πενταμερή. Ο ίδιος προεκλογικά τόνισε πως επιδιώκει να διαπραγματευτεί αξιόπιστα –σε μία ύστατη προσπάθεια τη λύση ομοσπονδίας– με την άλλη πλευρά. Με ανοικτά χαρτιά και με πλαίσιο το οποίο θα οδηγεί είτε σε πολιτικό αποτέλεσμα, είτε σε οριστικό πολιτικό διαζύγιο.
Αποβλέπει να έχει ένα συμφωνημένο πλαίσιο από προηγουμένως με σαφείς στόχους, ορόσημα και κατάληξη. Σε κάθε περίπτωση η επιδίωξή του είναι να κερδίσει για την κοινότητά του αναβάθμιση. Είτε ως ισότιμο μέρος σε μία ομοσπονδιακή λύση σε κράτος μέλος της Ε.Ε., είτε σε μία αναβαθμισμένη σχέση με τον διεθνή παράγοντα και ειδικό καθεστώς με την Ε.Ε.
Ο Ερχιουρμαν δεν έπεισε τόσο για τη δυνατότητα επίλυσης του Κυπριακού στη βάση της ομοσπονδίας, όσο για την αποφασιστικότητά του να θέσει τέλος στο status quo. Οι Τουρκοκύπριοι γνώριζαν ότι η θέση του Τατάρ για δύο κράτη ήταν ανεδαφική και ανεφάρμοστη (ακόμη και εντός του ίδιου του κόμματός του). Κατανοούσαν ότι μια τέτοια άτεγκτη θέση το μόνο που συντηρούσε ήταν το status quo, το οποίο επιθυμούν διακαώς να αλλάξει.
Πέραν αυτού όμως, δεν ήταν το Κυπριακό το μόνο θέμα που οδήγησε στη μεγάλη νίκη του Ερχιουρμαν αλλά και η εσωτερική κακή διακυβέρνηση. Η διαφθορά που ταυτίστηκε με το κόμμα του Τατάρ, η κακοδιαχείριση της οικονομίας, η ακρίβεια και το ξεπούλημα της γης σε αμφιβόλου προθέσεων ξένους επενδυτές.
Αναπόφευκτα η εκλογή του Ερχιουρμαν θα στρέψει τα βλέμματα ξανά στο Κυπριακό. Η Τουρκία αυτό το γνωρίζει και παρόλο που το ζήτημα την αφήνει μάλλον αδιάφορη, εν τούτοις τα ευρύτερα ελληνοτουρκικά ζητήματα την ενδιαφέρουν ιδιαίτερα τόσο την ίδια όσο και την Ελλάδα και τον δυτικό παράγοντα.
Προφανώς η θέση να ξεκινήσουν οι συνομιλίες από εκεί που έμειναν το 2017 είναι μεν πολιτικά ορθή, αλλά μάλλον ευσεβοποθισμός. Οχτώ χρόνια δεν κύλησαν στο κενό, δυστυχώς, συνοδεύτηκαν με σοβαρή διολίσθηση σε κάθε κεφάλαιο. Το Κυπριακό βρίσκεται σε πλήρη ανυποληψία παρά τα πρόσφατα πήγαινε-έλα στη Νέα Υόρκη με τα μηδενικά αποτελέσματα.
Το θέμα είναι τι κάνουμε τώρα. Η μία επιλογή είναι να βρούμε χίλιες δύο δικαιολογίες για να μην ξεκινήσει ποτέ η συζήτηση επί της ουσίας, επειδή αξιολογούμε πως δεν μας συμφέρει και προτιμάμε την παγίωση του στάτους κβο με οποιεσδήποτε συνέπειες αυτό επιφέρει. Η άλλη επιλογή, είναι χωρίς καμία χρονοτριβή ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας να επιλέξει να παίξει μπάλα και να αποκτήσει την πρωτοβουλία των κινήσεων. Με τις προοπτικές να είναι μεν εναντίον του, αλλά, αν σκοράρει –ακόμη κι αν δεν πετύχει τη λύση– θα έχει περισσότερες πιθανότητες να διασώσει τη χώρα από την οριστική διχοτόμηση και να αφήσει τη δική του πολιτική σφραγίδα στο Κυπριακό.
Η κα Ξένια Κωνσταντίνου είναι αναπλ. εκπρόσωπος Τύπου ΔΗΣΥ.
