Η Αρκτική βίωσε μια χρονιά με θερμοκρασίες-ρεκόρ και συρρικνωμένο θαλάσσιο πάγο, καθώς τα βόρεια γεωγραφικά πλάτη του πλανήτη συνεχίζουν μια ταχεία μετάβαση προς πιο βροχερές και λιγότερο παγωμένες συνθήκες λόγω της κλιματικής κρίσης, ανέφεραν επιστήμονες.

Από τον Οκτώβριο του 2024 έως τον Σεπτέμβριο του 2025, οι θερμοκρασίες σε ολόκληρη την Αρκτική ήταν οι υψηλότερες των τελευταίων 125 ετών σύγχρονης καταγραφής, σύμφωνα με την Εθνική Υπηρεσία Ωκεανών και Ατμόσφαιρας των ΗΠΑ (Noaa), ενώ τα τελευταία 10 χρόνια ήταν τα 10 θερμότερα που έχουν καταγραφεί ποτέ στην Αρκτική.

Η Αρκτική θερμαίνεται έως και τέσσερις φορές ταχύτερα από τον παγκόσμιο μέσο όρο, λόγω της καύσης ορυκτών καυσίμων, και αυτή η επιπλέον θερμότητα παραμορφώνει το «ψυγείο του κόσμου» – μια περιοχή που λειτουργεί ως βασικός ρυθμιστής του κλίματος για τον υπόλοιπο πλανήτη.

Η μέγιστη έκταση του θαλάσσιου πάγου το 2025 ήταν η χαμηλότερη στα 47 χρόνια δορυφορικών καταγραφών, ανέφερε η Noaa στην ετήσια «κάρτα αναφοράς» για την Αρκτική. Αυτό αποτελεί το πιο πρόσφατο ορόσημο σε μια μακροχρόνια τάση, με τον παλαιότερο και παχύτερο πάγο της περιοχής να έχει μειωθεί κατά περισσότερο από 95% από τη δεκαετία του 1980, καθώς η Αρκτική γίνεται ολοένα θερμότερη και πιο βροχερή.

Το φετινό έτος αποτέλεσε ρεκόρ και για τις βροχοπτώσεις στην Αρκτική. Μεγάλο μέρος αυτών δεν καταλήγει ως χιόνι – η έκταση χιονοκάλυψης τον Ιούνιο στην Αρκτική σήμερα είναι η μισή από ό,τι ήταν πριν από έξι δεκαετίες.

«Αυτή η χρονιά ήταν η θερμότερη που έχει καταγραφεί και είχε τις περισσότερες βροχοπτώσεις που έχουν καταγραφεί – το να συμβαίνουν και τα δύο σε ένα μόνο έτος είναι αξιοσημείωτο», δήλωσε ο Μάθιου Λάνγκντον Ντράκενμιλερ, επιστήμονας της Αρκτικής στο Εθνικό Κέντρο Δεδομένων Χιονιού και Πάγου του Πανεπιστημίου του Κολοράντο και συντάκτης της κάρτας αναφοράς για την Αρκτική. «Αυτή η χρονιά ανέδειξε πραγματικά όσα έρχονται».

Οι επιστήμονες έχουν εντυπωσιαστεί από το πόσο η εξαιρετική ζέστη άλλων εποχών, ιδιαίτερα του καλοκαιριού, γίνεται πλέον εμφανής και τον χειμώνα, επηρεάζοντας την ετήσια ανάπτυξη του θαλάσσιου πάγου στην Αρκτική κατά τους ψυχρότερους μήνες. Τον τελευταίο περίπου μήνα, η έκταση του θαλάσσιου πάγου ήταν η χαμηλότερη που έχει καταγραφεί, κάτι που ενδέχεται να προμηνύει ένα ακόμη μειωμένο μέγιστο για τον θαλάσσιο πάγο την επόμενη χρονιά.

«Υπάρχει μια σταθερή μείωση του θαλάσσιου πάγου και, δυστυχώς, βλέπουμε πλέον βροχή ακόμη και τον χειμώνα», είπε ο Ντράκενμιλερ. «Βλέπουμε αλλαγές στην καρδιά του χειμώνα, όταν περιμένουμε η Αρκτική να είναι κρύα. Ολόκληρη η έννοια του χειμώνα επαναπροσδιορίζεται στην Αρκτική».

Αυτές οι αλλαγές γίνονται έντονα αισθητές από τους ανθρώπους και την άγρια ζωή στην Αρκτική – η βροχή που πέφτει πάνω στο χιόνι μπορεί να παγώσει και να σχηματίσει ένα φράγμα που δυσκολεύει τα ζώα να αναζητήσουν τροφή, ενώ παράλληλα δημιουργεί πιο ολισθηρές και επικίνδυνες συνθήκες για τους ανθρώπους που μετακινούνται οδικώς. Η υποχώρηση των παγετώνων μπορεί επίσης να προκαλέσει δυνητικά επικίνδυνες πλημμύρες, όπως φάνηκε φέτος στο Τζούνο της Αλάσκας.

Η απώλεια του θαλάσσιου πάγου ανοίγει τεράστιες εκτάσεις σκοτεινού ωκεανού, ο οποίος απορροφά, αντί να αντανακλά, περισσότερη από τη θερμότητα που αυξάνει τις παγκόσμιες θερμοκρασίες. Αν και το λιώσιμο του θαλάσσιου πάγου δεν προκαλεί από μόνο του άνοδο της στάθμης της θάλασσας, η απώλεια των παγετώνων της ξηράς το κάνει. Η Noaa ανέφερε ότι το τεράστιο παγοκάλυμμα της Γροιλανδίας έχασε 129 δισεκατομμύρια τόνους πάγου το 2025. Αυτό θα συμβάλει στην άνοδο της στάθμης της θάλασσας, η οποία θα απειλήσει παράκτιες πόλεις για γενιές.

«Βλέπουμε αλυσιδωτές επιπτώσεις από μια θερμαινόμενη Αρκτική», δήλωσε ο Ζακ Λέιμπ, κλιματολόγος στο Climate Central. «Οι παράκτιες πόλεις δεν είναι έτοιμες για την άνοδο της στάθμης της θάλασσας, έχουμε αλλάξει πλήρως την αλιεία στην Αρκτική, κάτι που οδηγεί σε αυξημένες τιμές των θαλασσινών. Μπορούμε να δείχνουμε την Αρκτική ως ένα μακρινό μέρος, αλλά οι αλλαγές εκεί επηρεάζουν ολόκληρο τον κόσμο».