Μηνύματα προς αρκετές πλευρές επιφύλαξε χθες ο γενικός γραμματέας του ΝΑΤΟ Μαρκ Ρούτε, μια ημέρα κατά την οποία η Δανία και η Νορβηγία προστέθηκαν στη λίστα μελών της Συμμαχίας ως «στόχοι» μη επανδρωμένων αεροσκαφών (drones). Το ΝΑΤΟ ενήργησε «γρήγορα και αποφασιστικά» έναντι των πρόσφατων παραβιάσεων του εναέριου χώρου μελών του από τη Ρωσία, είπε ο Μαρκ Ρούτε απαντώντας ουσιαστικά στην κριτική που έχει δεχθεί η Συμμαχία για μη επαρκή αντιμετώπιση του διαρκούς «τεσταρίσματός» της από τη Μόσχα και παρά την έναρξη της ειδικής νατοϊκής επιχείρησης «Ανατολική Φρουρά» (Eastern Centry), αμέσως μετά το περιστατικό στην Πολωνία. Ωστόσο, την ίδια στιγμή ο γενικός γραμματέας του ΝΑΤΟ πήρε σαφείς αποστάσεις από τον Πολωνό πρωθυπουργό, που προειδοποίησε τη Ρωσία την περασμένη Δευτέρα ότι θα καταρρίπτεται από τις πολωνικές ένοπλες δυνάμεις κάθε αεροσκάφος που θα εισέρχεται παράνομα στη χώρα.

Σαφώς πιο προσεκτικός από τον Ουκρανό πρόεδρο υπήρξε ο γενικός γραμματέας του ΝΑΤΟ και στις διατυπώσεις του σχετικά με τους υπαιτίους των επιθέσεων σε Κοπεγχάγη και Οσλο, καθώς ο Βολοντίμιρ Ζελένσκι ανέφερε ευθέως τη Μόσχα. Παρότι αναγνώρισε ότι τα περιστατικά αποτελούν συνέχιση του «ίδιου μοτίβου από τη Ρωσία», ο Μαρκ Ρούτε επισήμανε ότι ήταν «πολύ νωρίς» για να προσδιοριστεί ποιος βρίσκεται πίσω από ό,τι συνέβη στην Κοπεγχάγη, προσθέτοντας ότι το περιστατικό αξιολογείται από τις δανέζικες αρχές. Παρ’ όλα αυτά επισήμανε ότι «δεν θέλουμε να δούμε συνέχιση του επικίνδυνου μοτίβου από τη Ρωσία, εσκεμμένου ή όχι. Αλλά είμαστε έτοιμοι και πρόθυμοι να συνεχίσουμε να υπερασπιζόμαστε κάθε σπιθαμή συμμαχικού εδάφους».

Ο Ρούτε προχώρησε χθες σε συνέντευξη Τύπου, αμέσως μετά την ολοκλήρωση της συνεδρίασης των 32 μονίμων αντιπροσώπων της Συμμαχίας μετά από αίτημα της Εσθονίας για ενεργοποίηση του άρθρου 4 του ΝΑΤΟ λόγω της παραβίασης του εναέριου χώρου της από τρία ρωσικά μαχητικά, τύπου MiG-31 για 12 λεπτά, την περασμένη Παρασκευή. Επρόκειτο για το δεύτερο μέλος του ΝΑΤΟ που ζήτησε ενεργοποίηση του άρθρου 4, μετά την Πολωνία και την πρόσφατη παραβίαση του εναέριου χώρου της από ρωσικά drones. Πάντως, ο Πολωνός πρωθυπουργός προειδοποίησε ότι ο στρατός του θα καταρρίπτει κάθε εχθρικό αεροσκάφος. «Θέλω να είμαι ξεκάθαρος. Θα λάβουμε την απόφαση να καταρρίπτουμε ιπτάμενα αντικείμενα –χωρίς συζήτηση– όταν παραβιάζουν την επικράτειά μας», τόνισε ο Ντόναλντ Τουσκ, ενώ παρόμοιο μήνυμα είχε στείλει πρόσφατα και η Σουηδία.

Επεξηγήσεις

Ο Μαρκ Ρούτε ωστόσο, εξήγησε ότι αυτά τα περιστατικά δεν θα οδηγήσουν σε αναθεώρηση των κανόνων στρατιωτικής εμπλοκής του ΝΑΤΟ με τη Ρωσία. «Οι αποφάσεις για το εάν θα εμπλακούμε σε καταρρίψεις αεροσκαφών … βασίζονται πάντα στις διαθέσιμες πληροφορίες σχετικά με την απειλή που θέτει το αεροσκάφος». Πρόσθεσε, όμως, ότι «εάν χρειαστεί, να είστε σίγουροι ότι θα κάνουμε ό,τι είναι απαραίτητο για να υπερασπιστούμε τις πόλεις, τους ανθρώπους και τις υποδομές μας».

«Το ΝΑΤΟ είναι μια σοβαρή στρατιωτική μηχανή και ενεργεί μόνο κατόπιν ενδελεχούς αξιολόγησης όλων των δεδομένων», σχολίασε στην «Κ» νατοϊκή πηγή, εξηγώντας το μήνυμα που ουσιαστικά έστειλε ο γενικός γραμματέας της Συμμαχίας ως προς τις μονομερείς προειδοποιήσεις εναντίον της Ρωσίας από μέλη του ΝΑΤΟ. «Ομως είναι τουλάχιστον αστείο η Μόσχα να αρνείται τα περιστατικά, όταν αεροσκάφη της παρέμειναν για παράδειγμα 12 λεπτά στην Εσθονία», προσέθεσε η ίδια πηγή, επισημαίνοντας παράλληλα την ετοιμότητα του ΝΑΤΟ, όπως αυτή αποτυπώθηκε στο χθεσινό κοινό ανακοινωθέν των «32» για την Εσθονία. «Η Ρωσία δεν πρέπει να έχει καμία αμφιβολία: το ΝΑΤΟ και οι σύμμαχοί του θα χρησιμοποιήσουν, σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο, όλα τα απαραίτητα στρατιωτικά και μη στρατιωτικά εργαλεία για να υπερασπιστούν τους εαυτούς τους», ανέφερε.

Η έκτακτη συνεδρίαση των «32» έγινε λίγες ώρες μετά τον εντοπισμό από τη Νορβηγία και τη Δανία drones στον εναέριο χώρο τους, που προκάλεσε μερική αναστολή της λειτουργίας των αεροδρομίων σε Οσλο και Κοπεγχάγη. Η Δανή πρωθυπουργός Μέτε Φρέντρικσεν ανέφερε ότι «δεν μπορεί να αποκλείσει» την εμπλοκή της Ρωσίας, ενώ ο επικεφαλής των μυστικών υπηρεσιών της χώρας Φλέμινγκ Ντρέχερ έκανε λόγο για κατάσταση «εξαιρετικά σοβαρή».

Τείχος κατά drones

Τα συνεχιζόμενα περιστατικά έχουν θέσει σε συναγερμό τις Βρυξέλλες, που προωθούν τάχιστα το λεγόμενο «τείχος εναντίον μη επανδρωμένων αεροσκαφών (drone wall)» βάσει σχετικής εξαγγελίας της προέδρου της Κομισιόν κατά την ομιλία της «για την κατάσταση της Ενωσης». Η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, που επικοινώνησε χθες με τη Δανή πρωθυπουργό, ανέφερε ότι «οι κρίσιμες υποδομές μας είναι σε κίνδυνο. Και η Ευρώπη θα απαντήσει σε αυτή την απειλή με πυγμή και αποφασιστικότητα».

Για την υλοποίηση του «τείχους», ο επίτροπος Αμυνας Αντριους Κουμπίλιους θα συναντηθεί την ερχόμενη Παρασκευή με τους υπουργούς Αμυνας των επτά χωρών της «ανατολικής πτέρυγας» του ΝΑΤΟ, ενώ από χθες προστέθηκε και ο Δανός ομόλογός τους, ανέφερε εκπρόσωπος της Κομισιόν. Συγκεκριμένα στη συνάντηση, στην οποία θα μετάσχουν η Βουλγαρία, η Εσθονία, η Φινλανδία, η Λετονία, η Λιθουανία, η Πολωνία και η Ρουμανία, για την κατασκευή του «τείχους» θα εξεταστεί η χρήση χρηματοδοτικών «εργαλείων» που παρέχει πλέον η Κομισιόν στα κράτη-μέλη της, όπως το SAFE (Security Action for Europe).