Κατά τους εννέα πρώτους μήνες της δεύτερης θητείας του, ο Ντόναλντ Τραμπ έχει καταγράψει μια άστατη πορεία στη διεθνή σκηνή, με μια προσέγγιση απέναντι σε συμμάχους, αντιπάλους και ανταγωνιστές που έχει αποδειχθεί ένα παράξενο μείγμα επιτυχιών και ολοένα και πιο συχνών και ακανόνιστων εκρήξεων, είτε πρόκειται για τον Καναδά είτε για την Κίνα, για τη Βενεζουέλα ή για τη Μέση Ανατολή, ή για τον πόλεμο για τον έλεγχο της Ουκρανίας.

Αναμφίβολα, ο Τραμπ έχει απολαύσει κάποιες ουσιαστικές νίκες στην εξωτερική πολιτική κατά τη δεύτερη θητεία του. Οι Ευρωπαίοι σύμμαχοι βρίσκονται τώρα σε καλό δρόμο για να δαπανήσουν πολύ περισσότερα για την άμυνά τους από ό,τι φαντάζονταν πριν από έναν χρόνο, κάτι που αρκετοί πρόεδροι έχουν απαιτήσει αλλά ο Τραμπ το έχει επιβάλει.

Εχει παρέμβει για να βοηθήσει στην εκτόνωση μιας σειράς μακροχρόνιων περιφερειακών συγκρούσεων, ακόμη και αν ορισμένες από τις υποτιθέμενες επιτυχίες του αποδεικνύονται προσωρινές.

Το μεγαλύτερο επίτευγμά του μέχρι σήμερα, η απελευθέρωση των 20 ζώντων ομήρων που κρατούνταν από τη Χαμάς και μια εύθραυστη εκεχειρία στη Λωρίδα της Γάζας, που απαιτούσε δυναμικό και επιδέξιο χειρισμό του απρόθυμου Ισραηλινού ομολόγου του, Μπέντζαμιν Νετανιάχου.

Αλλά αν κάποιος περίμενε ότι ο Τραμπ θα εξελισσόταν σε παγκόσμιο πολιτικό ηγέτη, φήμη με την οποία οι περισσότεροι από τους προκατόχους του επιδίωκαν να μείνουν στη μνήμη, θα έχει απογοητευτεί βαθιά.

Χωρίς ποτέ να φημίζεται για συνέπεια ή λεπτότητα, ο Τραμπ έχει γίνει ακόμα πιο ιδιότροπος στην άσκηση της εξωτερικής πολιτικής του, μια τάση που εκδηλώνεται πλήρως καθώς βρίσκεται σε περιοδεία στην Ασία για να αντιμετωπίσει μια μαχητική Κίνα και συμμάχους που είναι αβέβαιοι για το τι θέλει ή πώς να τον αντιμετωπίσουν.

Με βάση το ένστικτό του

«Ο πρόεδρος έχει μια ενστικτώδη αίσθηση για τα τρωτά και τα σημεία πίεσης των χωρών», δήλωσε στους Τάιμς της Νέας Υόρκης ο Ρίτσαρντ Φοντέιν, διευθύνων σύμβουλος του κέντρου για μια νέα αμερικανική ασφάλεια και πρώην σύμβουλος του Ρεπουμπλικανού γερουσιαστή Τζον ΜακΚέιν. «Αυτό μερικές φορές παράγει κινητικότητα για παραγωγικούς σκοπούς, κάτι που είδαμε στην Ευρώπη και τη Γάζα, αλλά και με την επίθεση στο Ιράν. Αλλά έχει και μειονεκτήματα».

Λίγο καιρό μετά την παραγωγική συνάντησή του με τον πρωθυπουργό του Καναδά, Μαρκ Κάρνεϊ, ο Τραμπ διέκοψε αγανακτισμένος τις εμπορικές συνομιλίες την Παρασκευή επειδή δεν του άρεσε μια καναδική τηλεοπτική διαφήμιση που παρουσίαζε την αληθινή φωνή του Ρόναλντ Ρέιγκαν, από μια ραδιοφωνική ομιλία προ 38 ετών, προειδοποιώντας για το μακροπρόθεσμο κόστος των δασμών.

Το Σάββατο, προχώρησε ένα βήμα παραπέρα, επιβάλλοντας επιπλέον δασμούς 10% σε καναδικά προϊόντα – μια κίνηση που θα μπορούσε να κοστίσει στους Αμερικανούς καταναλωτές δισεκατομμύρια, απλώς και μόνο επειδή ο Τραμπ ήταν δυσαρεστημένος με τη διαφήμιση, η οποία δημιουργήθηκε από τις τοπικές αρχές του Οντάριο.

Επίσης, αντέδρασε με οργή, απειλές και υψηλούς νέους δασμούς αυτόν τον μήνα, όταν η Κίνα ανακοίνωσε νέα όρια στην πρόσβαση των ΗΠΑ σε πολύτιμα ορυκτά σπάνιων γαιών, αλλά στη συνέχεια χαμήλωσε την ένταση καθώς κατευθυνόταν προς τη Μαλαισία την Παρασκευή το βράδυ, λέγοντας σε δημοσιογράφους στο Air Force One ότι τόσο αυτός όσο και ο Κινέζος πρόεδρος Σι Τζινπίνγκ θα έπρεπε να κάνουν παραχωρήσεις αυτή την εβδομάδα για να καταλήξουν σε μια εμπορική συμφωνία. Την Κυριακή, οι διαπραγματευτές του ανακοίνωσαν πρόοδο.

Χωρίς αποδείξεις

Αφού έκανε προεκλογική εκστρατεία υποσχόμενος να μην εμπλακεί σε ξένες υποθέσεις, έστειλε στόλο στην Καραϊβική για να ασκήσει πίεση στη Βενεζουέλα και προφανώς να επιδιώξει την απομάκρυνση του προέδρου Νικολάς Μαδούρο. Συνεχίζει να αυξάνει τη στρατιωτική πίεση, στέλνοντας αεροπλανοφόρο στην περιοχή τις τελευταίες ημέρες και χτυπώντας τουλάχιστον 10 σκάφη που ισχυρίστηκε – χωρίς αποδεικτικά στοιχεία – ότι μετέφεραν ναρκωτικά. Οι περισσότεροι νομικοί εμπειρογνώμονες λένε ότι οι συνοπτικές δολοφονίες αμάχων – τουλάχιστον 43 είναι τώρα νεκροί – δεν έχουν νομική δικαιολόγηση, αλλά ο Τραμπ αρνείται να παράσχει στο Κογκρέσο ή στο κοινό μια σαφή δήλωση του στόχου του.

Εχει, δε, ασκήσει τέτοια πίεση στην Ουκρανία ώστε Ευρωπαίοι αξιωματούχοι έχουν επανειλημμένα σπεύσει στην Ουάσιγκτον για να καταλάβουν εάν ο Τραμπ τελικά τάσσεται υπέρ του Βλαντίμιρ Πούτιν ή υπέρ της Ουκρανίας.

Λιγότερο από δύο εβδομάδες πριν, βρέθηκε στην Κνεσέτ, το Κοινοβούλιο του Ισραήλ, και, σε μια παρέκβαση από την ωριαία ομιλία για τον εορτασμό της απελευθέρωσης ομήρων, ζήτησε να… δοθεί χάρη στον Νετανιάχου σε μια εκκρεμή ποινική υπόθεση. Και δεν έχει επιμείνει στην απόφασή του να επιβάλει δασμούς 50% στη Βραζιλία για το, κατά τα λεγόμενά του, «κυνήγι μαγισσών» με τη δίκη του πρώην προέδρου Ζαΐρ Μπολσονάρο, φίλου του Τραμπ, κατηγορώντας τον ότι προσπάθησε να στήσει πραξικόπημα για να αποτρέψει τον νυν πρόεδρο, Λουίζ Ινάσιο Λούλα ντα Σίλβα, από το να αναλάβει τα καθήκοντά του το 2022.

Και μετά υπάρχει η Ουκρανία, όπου ο Τραμπ έχει παρεκκλίνει από την επανάληψη των ρωσικών επιχειρημάτων και έχει διατυπώσει την ιδέα να δώσει στην Ουκρανία ισχυρούς πυραύλους Tomahawk, για να αλλάξει γνώμη λίγο αργότερα…

Ο… άνθρωπος που σταματά τον πόλεμο

Περισσότερους από εννέα μήνες από τη δεύτερη ορκωμοσία του, το μόνο προβλέψιμο πράγμα σχετικά με τον χειρισμό των παγκόσμιων υποθέσεων από τον Τραμπ είναι ότι θα είναι ένα απρόβλεπτο μείγμα ενστίκτου, παραπόνων και εγωισμού. Και υπάρχουν ελάχιστα στοιχεία που να αποδεικνύουν ότι οι εκρήξεις θυμού, οι παρεκκλίσεις και οι ανατροπές του είναι στρατηγικές και μελετημένες, όπως επιμένουν μερικές φορές οι υποστηρικτές του, και όχι προϊόν παρορμητικότητας, διάθεσης και περιστάσεων.

Σε κάθε περίπτωση, οι ξένοι ηγέτες και οι πρεσβευτές ξέρουν να παραμένουν επιφυλακτικοί ανά πάσα στιγμή, με έναν από αυτούς να παραδέχεται τις προάλλες ότι εισέρχεται στο Οβάλ Γραφείο προσέχοντας πού πατά σαν να βρίσκεται σε ναρκοπέδιο.

«Η κινητήρια δύναμη σε αυτό το… τρενάκι του τρόμου», δήλωσε ο Ιβο Ντάαλντερ, πρώην πρέσβης των ΗΠΑ στο ΝΑΤΟ, «είναι η επιθυμία του προέδρου να θεωρηθεί ως ο άνθρωπος που σταματά τον πόλεμο. Δεν τον νοιάζει πώς τελειώνει ή με ποιες συνέπειες. Μόνο ότι τελειώνει και υποστηρίζει την αξίωσή του για ένα Νόμπελ Ειρήνης».