Η εικόνα της διαφορετικής προσέγγισης Βερολίνου και Λευκωσίας έναντι της Τουρκίας, με επίκεντρο τη στάση της Άγκυρας στο μεταναστευτικό, ήταν έκδηλη σε συνεδρία της Επιτροπής Μονίμων Αντιπροσώπων Coreper, πριν από μερικές μέρες, στις Βρυξέλλες. Όπως πληροφορείται η «Κ», η Γερμανία εκθείασε την Τουρκία αναφορικά με τη διαχείριση του μεταναστευτικού, κάνοντας λόγο για εξαιρετική συνεργασία με τις τουρκικές Αρχές «σε ανώτατο πολιτικό επίπεδο», κάτι που θα μπορούσε να εκληφθεί και ως ψήφος εμπιστοσύνης προς την Άγκυρα, στο πλαίσιο της ευρωτουρκικής συμφωνίας του 2016. Ενώ, αντίθετα, η Κυπριακή Δημοκρατία επέκρινε την Τουρκία εντονότατα, καταγγέλλοντας δυσμενείς διακρίσεις, αναφορικά με την εφαρμογή των υποχρεώσεων της Άγκυρας στο πλαίσιο της Συμφωνίας-Δήλωσης με την Ε.Ε., με επίκεντρο τη συμφωνία επανεισδοχής και τις επιστροφές, δεσμεύσεις τις οποίες το τουρκικό καθεστώς αρνείται κατηγορηματικά να υλοποιήσει έναντι της Κύπρου. Όπως είναι σε θέση να γνωρίζει η «Κ», στη συνεδρία της Coreper, η Λευκωσία απέδωσε εν πολλοίς τη μείωση των ροών στον διάδρομο της «Ανατολικής Μεσόγειου», στις παρεμβάσεις στις οποίες προβαίνει η Κομισιόν προς τις τουρκικές αεροπορικές εταιρείες και γενικότερα προς Τούρκους μεταφορείς, ζητώντας από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να συνεχίσει τα διαβήματά της.

Στα αξιοσημείωτα της συζήτησης περιλαμβάνεται και η ανησυχία που όπως πληροφορούμαστε διατύπωσε το Βερολίνο για τις περικοπές που υπέστη από τις Ηνωμένες Πολιτείες η χρηματοδότηση της Ύπατης Αρμοστείας των Ηνωμένων Εθνών για τους Πρόσφυγες (UNHCR), με αποτέλεσμα να περιοριστεί η δράση της στην Τουρκία.

Σημειώνεται ότι οι εκ διαμέτρου διαφορετικές θέσεις της Γερμανίας και της Κύπρου αναφορικά με τον ρόλο που διαδραματίζει η Τουρκία στο μεταναστευτικό, διατυπώθηκαν στο πλαίσιο συζήτησης για την εξωτερική διάσταση της μετανάστευσης και τα αρχεία δράσης της Ε.Ε. αναφορικά με τους διαδρόμους των Δυτικών Βαλκανίων, της Κεντρικής Μεσογείου και της Ανατολικής Μεσογείου. Αν και οι θέσεις των δύο χωρών δεν «διασταυρώθηκαν», αλλά διατυπώθηκαν στο πλαίσιο «μονολόγων» αξιολόγησης των υφιστάμενων δεδομένων από εκάστη χώρα, δεν παύουν να είναι ενδεικτικές της διαφορετικότητας του τρόπου που αντιλαμβάνεται το ισχυρό Βερολίνο τον ρόλο της Τουρκίας, σε αντίθεση με τη Λευκωσία. Η οποία έχει κάθε λόγο να διεκδικεί την εκπλήρωση των υποχρεώσεων της Άγκυρας, όπως απορρέουν από τη Δήλωση Ε.Ε.-Τουρκίας, έναντι όλων των κρατών-μελών, χωρίς δυσμενείς διακρίσεις.

Αυτή η διαφορετικότητα θέσεων της Γερμανίας και της Κύπρου δεν εξαντλείται πάντως στο μεταναστευτικό, αλλά εκτείνεται και σε άλλα ζητήματα, όπως αυτό της νέας αρχιτεκτονικής άμυνας και ασφάλειας της Ε.Ε. και του προγράμματος SAFE. Με το Βερολίνο να επιθυμεί διακαώς την πρακτική εμπλοκή της Τουρκίας, στην οποία επενδύει μεταξύ άλλων και για την παραγωγή πυρομαχικών/βλημάτων πυροβολικού, διαμετρήματος 155 χιλιοστών, μέσω συμφωνίας συμπαραγωγής με την τουρκική βιομηχανία Repkon (σε γερμανικό έδαφος). Και τη Λευκωσία να επιδιώκει να περιορίσει το εύρος της δεδομένης εμπλοκής της Τουρκίας στο SAFE, προβάλλοντας μεταξύ άλλων το επιχείρημα, ότι συνιστά απειλή για κράτη-μέλη της Ε.Ε.

«Σημαντική η Τουρκία»

Όπως πληροφορείται η «Κ», στις τοποθετήσεις που έλαβαν χώρα στην Coreper, η Δανική Προεδρία υποστήριξε ότι η Τουρκία παραμένει βασικός παράγοντας στην προσπάθεια διαχείρισης των ροών, αν και παραδέχθηκε ότι η «Δήλωση Ε.Ε.-Τουρκίας» (2016), δεν τυγχάνει πλήρους εφαρμογής εκ μέρους της Άγκυρας. Στη δική της τοποθέτηση αναφορικά με τον διάδρομο της «Ανατολικής Μεσογείου», η Κομισιόν επεσήμανε ότι έχει ήδη θέσει ζήτημα επικαιροποίησης της συμφωνίας συνεργασίας μεταξύ Frontex-Τουρκίας, που υφίσταται από το 2012, τονίζοντας τη σημασία μιας τέτοιας εξέλιξης.

Η Ελλάδα αναγνώρισε μεν το ρόλο που διαδραματίζει η Τουρκία στον διάδρομο της Ανατολικής Μεσογείου, αλλά υπογράμμισε ότι η Άγκυρα θα πρέπει να σεβαστεί πλήρως και να εφαρμόσει τη Δήλωση Ε.Ε.-Τουρκίας του 2016 και να ενισχύσει το πλαίσιο συνεργασίας της με τον Frontex.

Η Βουλγαρία τοποθετήθηκε θετικά σε σχέση με τη μείωση των αφίξεων παράτυπων ροών στον διάδρομο της «Ανατολικής Μεσογείου», ενώ τάχθηκε υπέρ της συνέχισης της συνεργασίας με την Τουρκία, παραπέμποντας μάλιστα και στην τριμερή συνεργασία Ελλάδας-Τουρκίας-Βουλγαρίας, την οποία χαρακτήρισε ως επιτυχημένη.

Θετικά τοποθετήθηκε και η Σουηδία, η οποία προέκρινε τη διατήρηση της συνεργασίας Ε.Ε.-Τουρκίας, αφενός τονίζοντας την ανάγκη πλήρους εφαρμογής της και αφετέρου υποστηρίζοντας ότι η Άγκυρα διαδραματίζει σημαίνοντα ρόλο στις εξελίξεις στη Συρία.

Στο πλαίσιο της συζήτησης, η Δανική Προεδρία υπογράμμισε την ανάγκη στήριξης της Συρίας, με στόχο την ενίσχυση της πορείας δημοκρατικής μετάβασης και τη σταθεροποίηση της χώρας, με βάση τις απαιτήσεις που έχει θέσει η Ε.Ε. Ενδιαφέρον προκάλεσε η τοποθέτηση της Ολλανδίας, η οποία ανακοίνωσε τον εθελοντικό επαναπατρισμό 84 Σύρων πολιτών που διέμεναν στην ολλανδική επικράτεια.

Στο κόκκινο η Κρήτη

Ενώ η οδός των Δυτικών Βαλκανίων παρουσιάζει μείωση κατά 47% και η Κεντρική Μεσόγειος καταγράφει μείωση αναχωρήσεων κατά 22%, η Δανική Προεδρία επεσήμανε ότι οι αναχωρήσεις από τη Λιβύη υπερβαίνουν το 90% του συνόλου, με τις ροές προς την Κρήτη να έχουν αυξηθεί κατακόρυφα. Όπως πληροφορείται η «Κ», στην παρέμβασή της στην Επιτροπή Μονίμων Αντιπροσώπων, Coreper, η Αθήνα εξέφρασε εντονότατες ανησυχίες για τη ραγδαία αύξηση των αφίξεων στην Κρήτη, υπολογίζοντας ότι μέχρι την περασμένη εβδομάδα είχαν αφιχθεί περίπου 11 χιλιάδες παράτυποι μετανάστες. Η Αθήνα υπογράμμισε την ανάγκη συνεργασίας με τη Λιβύη για τον έλεγχο των ακτών, ως επίσης και με την Αίγυπτο, ενώ παράλληλα επεσήμανε τα προβλήματα διακίνησης των μεταναστών και του οργανωμένου εγκλήματος, θέτοντας θέμα ενίσχυσης των επιστροφών στις χώρες καταγωγής. Αναφορικά με την αύξηση των ροών από τη Λιβύη, η Λευκωσία προσυπέγραψε τις ανησυχίες της Αθήνας και τοποθετήθηκε υπέρ της ανάληψης δράσης και κατά των δικτύων διακινητών.