Eκκληση για συμφωνία τον Δεκέμβριο ως προς την κάλυψη των χρηματοδοτικών αναγκών της Ουκρανίας για τα επόμενα δύο χρόνια απευθύνει η πρόεδρος της Κομισιόν με επιστολή της προς τις κυβερνήσεις των κρατών-μελών της Ευρωπαϊκής Eνωσης. Το χρηματοδοτικό «κενό» της Ουκρανίας υπολογίζεται σε περίπου 135 δισ. ευρώ την περίοδο 2026-2027 και γι’ αυτό η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν ζητάει από τα κράτη-μέλη να εξετάσουν τρεις βασικές επιλογές ως προς την κάλυψή του, ξεκάθαρα όμως προωθώντας τη χρήση «παγωμένων» περιουσιακών στοιχείων, που συνεχίζει να απορρίπτει ως επιλογή το Βέλγιο εκφράζοντας νομικές επιφυλάξεις.

Το Βέλγιο κρατάει το μεγαλύτερο μέρος των λεγόμενων «παγωμένων» περιουσιακών στοιχείων της Τράπεζας της Ρωσίας, στο χρηματοπιστωτικό ίδρυμα Euroclear, στις Βρυξέλλες. Εδώ και αρκετές ημέρες η Κομισιόν επιχειρεί μάταια να απαντήσει ως προς τα αιτήματα του Βέλγου πρωθυπουργού. Μετά και το νέο «ναυάγιο» –που σημειώθηκε κατά τη συνάντηση της Φον ντερ Λάιεν με τον πρωθυπουργό του Βελγίου Μπαρτ ντε Βέβερ, την περασμένη Παρασκευή–, η πρόεδρος αποφάσισε να κινηθεί αποφασιστικά στέλνοντας τρεις επιλογές προς τους «27».

«Δεν υπάρχουν εύκολες επιλογές», σημείωσε στην επιστολή, ενώ άφησε ξεκάθαρα αιχμές κατά του Βελγίου υπογραμμίζοντας ότι «η Ευρώπη δεν μπορεί να αντέξει παράλυση, είτε λόγω δισταγμού είτε με αναζήτηση τέλειων ή απλών λύσεων, που δεν υπάρχουν».

Εξηγεί εκτενώς τη δημοσιονομική κατάσταση της Ουκρανίας βάσει εκτιμήσεων του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου (ΔΝΤ) και των ουκρανικών Αρχών και βασίζεται συγκεκριμένα στην υπόθεση ότι δεν είναι καθόλου βέβαιο πως ο πόλεμος της Ρωσίας θα τελειώσει στα τέλη του 2026. Επίσης, μια κατάπαυση του πυρός, που θεωρείται προϋπόθεση για ειρηνευτική συμφωνία, παραμένει αόριστη.

α. Εθελοντικές διμερείς συνεισφορές των κρατών-μελών. Η συνδρομή θα εκταμιεύεται ως μη επιστρεπτέα επιχορήγηση από κάθε κράτος-μέλος, με τις εισφορές να υπολογίζονται σε 90 δισ. ευρώ συνολικά τα επόμενα δύο χρόνια, στη βάση του ΑΕΠ ξεχωριστά κάθε χώρας.

β. Εκδοση κοινού χρέους. Τα κράτη-μέλη θα πρέπει να παρέχουν νομικά δεσμευτικές, άνευ όρων, αμετάκλητες εγγυήσεις για να δανείζονται, με βάση το μέγεθός τους, και να τις αποπληρώνουν. Εάν ένα κράτος-μέλος αρνηθεί να συνεισφέρει, τα υπόλοιπα πρέπει να αυξήσουν το μερίδιό τους, ενώ γενικά αυτή η επιλογή θα επιφέρει πληρωμές τόκων.

γ. Δάνειο αποζημιώσεων με χρήση «παγωμένων» περιουσιακών στοιχείων της Ρωσίας. Το Κίεβο καλείται να αποπληρώσει το δάνειο ύψους 140 δισ. ευρώ μόνο εάν η Μόσχα καταβάλει αποζημιώσεις μετά τη λήξη του πολέμου.

Η πρόεδρος της Κομισιόν φαίνεται ξεκάθαρα ότι επιμένει ως προς τη χρήση της τρίτης επιλογής, την οποία απορρίπτει το Βέλγιο, καθώς αναφέρει ότι οι δύο πρώτες θα αυξήσουν τη δημοσιονομική επιβάρυνση.

Ο Βέλγος πρωθυπουργός, πάντως, ζητάει τη μέγιστη δυνατή ασφάλεια και εγγυήσεις σε περίπτωση που η Μόσχα μηνύσει τη χώρα του στη βάση σχετικής συνθήκης του 1989. Για τον λόγο αυτό, η πρόεδρος της Κομισιόν προτείνει στο Βέλγιο να αποσυρθεί από τη διμερή συνθήκη για να μετριάσει την προοπτική αντιποίνων. Παράλληλα προτείνει αλλαγή των κανόνων ομοφωνίας που διέπουν την ανανέωση των κυρώσεων εναντίον της Ρωσίας κάθε έξι μήνες. Δύσκολο εγχείρημα, καθώς η Ουγγαρία «μπλοκάρει» κάθε τέτοια συζήτηση.