Την πλέον φονική επιχείρηση κατά των συμμοριών διακίνησης ναρκωτικών στην ιστορία του Ρίο ντε Τζανέιρο, με περισσότερους από 132 νεκρούς, πραγματοποίησε η αστυνομία του Ρίο. Με τη βοήθεια ελικοπτέρων, τεθωρακισμένων οχημάτων και 2.500 ανδρών της αστυνομίας και των ειδικών δυνάμεων του στρατού, οι Αρχές αποπειράθηκαν να αποκεφαλίσουν την ηγεσία της συμμορίας «Κομάντο Βερμέλιο» (Κόκκινη Διοίκηση), μία από τις ισχυρότερες στη Βραζιλία.

Η αστυνομία εισέβαλε στις παραγκουπόλεις (φαβέλες) Αλεμάο –γνωστή από την κινηματογραφική ταινία «Η πόλη του Θεού»– και Λα Πένια. Ο απολογισμός της επιχείρησης είναι 132 νεκροί, υπερδιπλάσιος από την αρχική ανακοίνωση, ενώ τέσσερις από αυτούς ήταν μέλη των δυνάμεων ασφαλείας. Ανάλογη αστυνομική επιχείρηση στη φαβέλα Ζακαρεζίνιο το 2021 είχε οδηγήσει στον θάνατο 28 ανθρώπους. Το 2024, περισσότεροι από 700 άνθρωποι σκοτώθηκαν σε αστυνομικές επιχειρήσεις στο Ρίο ντε Τζανέιρο.

Εικόνες πτωμάτων και βίντεο της αστυνομικής επιχείρησης κυκλοφορούσαν χθες σε πλατφόρμες, με πολίτες να υποστηρίζουν ότι η αστυνομία προχώρησε σε βασανισμούς και εκτελέσεις υπόπτων. «Η φαβέλα έγινε σκηνικό σφαγής», έλεγε σε βίντεο στο WhatsApp η 27χρονη Γκαμπριέλα Σάντος, κάτοικος της φαβέλας Αλεμάο. Σε χθεσινές δηλώσεις του ο ύπατος εκπρόσωπος του ΟΗΕ για τα ανθρώπινα δικαιώματα εξέφρασε τη «φρίκη» του για την αστυνομική επιχείρηση, καλώντας τις Αρχές να «διατάξουν ταχεία και αδέκαστη έρευνα» γύρω από τις συνθήκες της.

Προσοχή σκληρές εικόνες

Παρά τον βαρύ φόρο αίματος, τις ενέργειες της αστυνομίας υπερασπίσθηκε χθες ο κυβερνήτης της πολιτείας του Ρίο, Κλαούντιο Κάστρο, σύμμαχος του ακροδεξιού πρώην προέδρου Γιαΐρ Μπολσονάρο. Σε βίντεο στην πλατφόρμα Χ, ο Κάστρο επαίνεσε την επιχείρηση ως «σκληρό χτύπημα στην εγκληματικότητα», που οδήγησε στην «εξουδετέρωση» δεκάδων εγκληματιών, στη σύλληψη 81 άλλων και στην κατάσχεση 72 πολεμικών όπλων.

Την αποτελεσματικότητα τέτοιων επιχειρήσεων αμφισβητούν, όμως, ειδικοί. Μιλώντας στην εφημερίδα Le Monde, ο καθηγητής του Πανεπιστημίου Φλουμινένσε, Ντάνιελ Χιράτα, εξηγεί: «Η επιχείρηση δεν πρόκειται να περιορίσει την εξάπλωση της «Κομάντο Βερμέλιο». Για να ανακοπεί η επέκταση των συμμοριών, το κράτος πρέπει να χτυπήσει την πηγή της χρηματοδότησής τους, όπως τα ναρκωτικά και το λαθρεμπόριο καυσίμων, αλλά και τα πολιτικά δίκτυα που τις προστατεύουν. Η επιχείρηση της Τρίτης ήταν η πιο καταστροφική στην ιστορία του Ρίο».

Περισσότερες από 27 οργανώσεις, μεταξύ τους και η Διεθνής Αμνηστία, ανέφεραν σε κοινό ανακοινωθέν ότι «η αστυνομική επιχείρηση αποκαλύπτει την αποτυχία της πολιτικής ασφαλείας, βυθίζοντας την πόλη σε καθεστώς τρόμου». Από τη μεριά της η «Κομάντο Βερμέλιο» αξιοποίησε νέες τακτικές, βομβαρδίζοντας από αέρος την αστυνομία με drones και αποκλείοντας λεωφόρους στο κέντρο της πόλης με οδοφράγματα, προκαλώντας κυκλοφοριακή παράλυση στη μεγαλούπολη των 7 εκατομμυρίων κατοίκων.