Ο βομβαρδισμός της Λωρίδας της Γάζας από το Ισραήλ αυτή την εβδομάδα σηματοδότησε την πιο σοβαρή πρόκληση, μέχρι σήμερα, για την εύθραυστη συμφωνία κατάπαυσης του πυρός που επιτεύχθηκε με τη μεσολάβηση των ΗΠΑ.

Πάνω από 100 Παλαιστίνιοι σκοτώθηκαν, συμπεριλαμβανομένων δεκάδων αμάχων, σύμφωνα με υγειονομικούς αξιωματούχους της Γάζας. Ενας Ισραηλινός στρατιώτης σκοτώθηκε σε επίθεση που πυροδότησε τις σφοδρές ισραηλινές επιθέσεις. Ο πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ υπερασπίστηκε τις ενέργειες του Ισραήλ, αλλά επίσης ξεκαθάρισε ότι οι ΗΠΑ εκτιμούν πως η ευρύτερη εκεχειρία, η οποία ξεκίνησε στις 10 Οκτωβρίου, θα τηρηθεί.

Μέχρι νωρίς την Τετάρτη, η εκεχειρία είχε αποκατασταθεί σχεδόν τόσο γρήγορα όσο είχε διαλυθεί. Σε άλλο θετικό σημάδι, το Ισραήλ ανακοίνωσε χθες, Πέμπτη ότι η Χαμάς επέστρεψε τα λείψανα δύο νεκρών ομήρων.

Η αλυσίδα των γεγονότων υπογράμμισε την ευθραυστότητα της συμφωνίας μεταξύ Ισραήλ και Χαμάς, αλλά έδειξε επίσης πόσο αποφασισμένες είναι οι ΗΠΑ να τη διατηρήσουν.

Ακολουθούν τέσσερα βασικά συμπεράσματα έπειτα από ένα τριήμερο έντασης στην περιοχή.

Το Ισραήλ βομβαρδίζει, η συμφωνία δεν καταρρέει

Ο Τραμπ έχει στοιχηματίσει την προσωπική του φήμη σε αυτή τη συμφωνία και έχει διοχετεύσει διπλωματικούς και στρατιωτικούς πόρους για να διασφαλίσει την επιτυχία της.

Ο ίδιος ταξίδεψε στην περιοχή για να παραστεί σε τελετή υπογραφών, επισκέφθηκε το Ισραήλ και στη συνέχεια συναντήθηκε με βασικούς Αραβες «παίκτες» στην περιοχή και άλλους διεθνείς ηγέτες στην Αίγυπτο.

Ο αντιπρόεδρος των ΗΠΑ Τζέι Ντι Βανς, ο υπουργός Εξωτερικών Μάρκο Ρούμπιο και δύο ανώτεροι σύμβουλοι –ο απεσταλμένος του Λευκού Οίκου Στιβ Γουίτκοφ και ο γαμπρός του Τραμπ Τζάρεντ Κούσνερ– έχουν επισκεφθεί όλοι το Ισραήλ τις τελευταίες ημέρες, κάτι που δείχνει τη σημασία της συμφωνίας για τις ΗΠΑ.

Οι ΗΠΑ ηγούνται επίσης νέας διεθνούς προσπάθειας που αποσκοπεί στον συντονισμό των αποστολών βοήθειας στη Γάζα και στην ενίσχυση της συμφωνίας.

Μιλώντας σε δημοσιογράφους την Τετάρτη, ο Τραμπ υπερασπίστηκε τις ενέργειες του Ισραήλ, λέγοντας ότι «θα πρέπει να αντεπιτεθεί» όταν τα στρατεύματά του δέχονται επίθεση. Ωστόσο, άφησε επίσης να εννοηθεί πως θα κρατήσει το Ισραήλ υπό έλεγχο, τονίζοντας ότι είναι βέβαιος πως η εκεχειρία θα τηρηθεί. Ο Βανς προσπάθησε επίσης να υποβαθμίσει τη βία, λέγοντας την Τρίτη ότι «η εκεχειρία τηρείται».

Οι άμαχοι στη Γάζα πληρώνουν βαρύ τίμημα

Ο ισραηλινός στρατός έχει μακρά ιστορία σκληρών αντιδράσεων σε εχθρικές επιθέσεις και οι αεροπορικές επιδρομές της Τρίτης δεν αποτέλεσαν εξαίρεση.

Το Ισραήλ ανακοίνωσε ότι έπληξε δεκάδες μαχητές της Χαμάς, καθώς και στρατιωτικές θέσεις. Παλαιστίνιοι αξιωματούχοι στον τομέα της υγείας ανέφεραν ότι δεκάδες γυναίκες και παιδιά, μεταξύ των οποίων και μωρά μόλις ενός 1 έτους, σκοτώθηκαν στις επιθέσεις.

Μετά την ανακοίνωση της εκεχειρίας, ο ισραηλινός στρατός ανακοίνωσε ότι πραγματοποίησε ακόμη μία αεροπορική επιδρομή στη βόρεια Γάζα, στοχεύοντας χώρο όπου, όπως ισχυρίστηκε, φυλάσσονταν όπλα για επικείμενη επίθεση. Το νοσοκομείο Σίφα στην πόλη της Γάζας γνωστοποίησε ότι δύο άνθρωποι σκοτώθηκαν από την επιδρομή.

Ο ισραηλινός στρατός συνέχισε να χτυπά υποδομές της Χαμάς στη Γάζα κατά τη διάρκεια της νύχτας μέχρι χθες, Πέμπτη. Τουλάχιστον 40 τραυματίες οδηγήθηκαν στο νοσοκομείο Νάσερ στη νότια Γάζα λόγω των επιδρομών, σύμφωνα με τον Μοχάμαντ Σάαρ, επικεφαλής νοσηλευτών.

Οι πέντε πόλεμοι του Ισραήλ εναντίον της Χαμάς, καθώς και οι πρόσφατες συγκρούσεις με τη Χεζμπολάχ του Λιβάνου και τη Χαμάς, χαρακτηρίστηκαν από δυσανάλογα μεγάλο αριθμό νεκρών αμάχων.

Για παράδειγμα, κατά τη διάρκεια του 12ήμερου πολέμου μεταξύ Ισραήλ και Ιράν στις αρχές του έτους, το Ιράν ανακοίνωσε ότι σκοτώθηκαν πάνω από 1.000 Ιρανοί. Η κυβέρνηση του Ισραήλ ανακοίνωσε ότι περίπου 30 Ισραηλινοί έχασαν τη ζωή τους σε ιρανικές πυραυλικές επιθέσεις.

Το Ισραήλ ανέφερε ότι συμμορφώνεται με το διεθνές δίκαιο και χτυπά μόνο στρατιωτικούς στόχους, ενώ κατηγόρησε τους εχθρούς του ότι χρησιμοποιούν αμάχους σαν ανθρώπινες ασπίδες. Ωστόσο, ομάδες ανθρωπίνων δικαιωμάτων έχουν επανειλημμένα κατηγορήσει το Ισραήλ ότι χρησιμοποιεί δυσανάλογη βία.

Η Χαμάς υπεύθυνη για όλες τις παραβιάσεις

Αφότου η Χαμάς ανέλαβε τον έλεγχο της Γάζας το 2007, το Ισραήλ έχει δηλώσει ότι η ισλαμιστική παλαιστινιακή οργάνωση είναι υπεύθυνη για τη βία που προέρχεται από την περιοχή, ακόμη και όταν η Χαμάς αρνείται την εμπλοκή της.

Αυτό φαίνεται να ισχύει ακόμα: Η Χαμάς δήλωσε ότι δεν συμμετείχε στον πυροβολισμό του Ισραηλινού στρατιώτη στη νότια πόλη Ράφα της Γάζας την Τρίτη.

Αυξάνοντας την πιθανότητα περαιτέρω συγκρούσεων, ο Νετανιάχου αντιμετωπίζει επίσης έντονη πίεση από τους σκληροπυρηνικούς για τιμωρητική απάντηση σε οποιαδήποτε υποτιθέμενη παραβίαση της εκεχειρίας.

Καθώς οι επικριτές του στο εσωτερικό και τα αντιπολιτευόμενα ισραηλινά Μέσα κατηγορούν τον Νετανιάχου ότι ενέδωσε στις αμερικανικές πιέσεις, ο πρωθυπουργός του Ισραήλ δηλώνει την ανεξαρτησία της κυβέρνησής του. Ο Βανς και άλλοι Ισραηλινοί αξιωματούχοι έχουν απορρίψει τους ισχυρισμούς ότι ελέγχουν τις ισραηλινές ενέργειες.

Η κατάπαυση του πυρός έχει κολλήσει

Ο Τραμπ παρουσίασε σχέδιο 20 σημείων για την κατάπαυση του πυρός, ξεκινώντας με την ανταλλαγή ομήρων, νεκρών και εν ζωή, με ζώντες και νεκρούς Παλαιστίνιους κρατούμενους. Οι λεπτομέρειες της επόμενης φάσης της συμφωνίας –αφοπλισμός της Χαμάς, εγκατάσταση νέας κυβέρνησης στη Γάζα και ανάπτυξη διεθνούς δύναμης ασφαλείας– δεν έχουν ακόμη καθοριστεί. Προς το παρόν, οι πλευρές παραμένουν κολλημένες στην πρώτη φάση.

Η επιστροφή δύο σορών από τη Χαμάς χθες, Πέμπτη, αποκατέστησε την πίστη στο κομμάτι της εύθραυστης συμφωνίας κατάπαυσης του πυρός που αφορά τους ομήρους.

Το Ισραήλ από την πλευρά του, επέστρεψε τις σορούς 30 Παλαιστινίων στη Γάζα, σήμερα, Παρασκευή, σύμφωνα με το AFP.

Πιο συγκεκριμένα, το Ιατρικό Συγκρότημα Νάσερ στο Χαν Γιουνίς ανέφερε στο AFP ότι «οι σοροί 30 Παλαιστινίων κρατουμένων παραλήφθηκαν από την ισραηλινή πλευρά στο πλαίσιο της συμφωνίας ανταλλαγής».

Με βάση τη συμφωνία, το Ισραήλ επιστρέφει 15 σορούς Παλαιστινίων για κάθε νεκρό όμηρο που επιστρέφεται από τη Χαμάς. Πλέον, ο αριθμός των σορών που έχουν επαναπατριστεί στη Γάζα ανέρχεται σε 225.

Με πληροφορίες από AP, AFP